Meteoroloji Dairesi’nin Türk Ajansı Kıbrıs ile paylaştığı verilere göre 2024 yılı eylül ayı yağışı, metrekareye 17.6 kilogram ölçüldü. Normali (1991-2020) 6 kg/m2 ve 2023 Eylül ayında 3.3 kg/m2 olan yağışlarda, normaline göre yüzde 167, geçen yılın eylül ayına göre ise yüzde 433 artış olduğu açıklandı. 2024 Eylül ayı, KKTC’de son 49 yılın en yağışlı dördüncü, son 15 yılın ise en yağışlı eylül ayı olarak kayıtlara geçti.
Dairenin sıcaklık verilerine göre 14 Haziran 2024 tarihi, KKTC’de “kaydedilen en sıcak gün” olarak tarihe geçti. Ortalama sıcaklık, 14 Haziran günü 46.6 santigrat dereceye ulaşarak, 1975 yılında kayıtların tutulmaya başlandığı dönemden bu yana sıcaklık rekorunu kırdı. En yüksek sıcaklık, 46.8 santigrat derece ile 14 Haziran’da Türkeli İstasyonu’nda kaydedildi.
Öte yandan ortalama sıcaklıkların; ekim, kasım ve aralık aylarında normallerinin 1 ile 2 santigrat derece üzerinde; yağışların normalleri civarında gerçekleşmesi bekleniyor. Ancak Büyük Okyanus’ta küresel sıcaklıkları düşüren “La Nina” hava olayı koşulları hakim olursa, sıcaklıkların normallerin 1 ile 2 santigrat derece altına düşebileceği, yağışların da normallerin üzerinde gerçekleşebileceği tahmin ediliyor.
Türk Ajansı Kıbrıs’a (TAK) konuşan Meteoroloji Dairesi Müdürü Sinan Güneş, sıcaklık ve yağışlarla ilgili son verileri paylaştı, ileriki aylar için sıcaklık ve yağış tahminleri ile küresel iklim değişikliğinin Kıbrıs üzerindeki olası etkilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
2024 yılında rekor sıcaklıklar…
2024 yılında kaydedilen sıcaklıklarla ilgili değerlendirmelerde bulunan Güneş, 2024 yılı Ocak, Nisan, Haziran ve Temmuz aylarının son 49 yılın “en sıcak ocak, nisan, haziran ve temmuz ayları” olarak kayıtlara geçtiğini, 2024 Şubat ayının 1975’ten bu yana “en sıcak üçüncü”; 2024 Mart ayının “en sıcak dördüncü mart ayı” olduğunu belirtti. Güneş, ortalama sıcaklığın 14 Haziran 2024 tarihinde 46.6 santigrat dereceye ulaşarak, KKTC’de “kaydedilen en yüksek sıcaklık” değeri olarak tarihe geçtiğini söyledi.
Güneş, 2024 yılında KKTC’de kaydedilen rekor sıcaklıkların, küresel iklim değişikliğinin bölgeye ve ülkeye yansıması olduğunu ifade ederek, “Bu sıcaklıkların, ekstrem değerlerde olması, rekorlar olması küresel iklim değişikliğinin etkisinden kaynaklanıyor”, diyerek Doğu Akdeniz havzasının küresel iklim değişikliğine en duyarlı bölgelerden biri olduğunu hatırlattı.
Haziranda ortalama sıcaklık normalinin 3.6°C üzerinde oldu
Meteoroloji Dairesi’nin verilerine göre 2024 yılı ocak ayı, 1975-2024 yılları arasında kayıtlara geçen “en sıcak ocak ayı” oldu; ortalama sıcaklık (13.3 °C) normalinin (11.2 °C) 2.1°C üzerinde gerçekleşti.
2024 Şubat ayında ortalama sıcaklık (13.1 °C) normalinin (11.4 °C) 1.7 °C üzerinde ölçüldü ve “en sıcak üçüncü şubat ayı” oldu. En sıcak şubat ayı, sırasıyla 2016 ve 2018’de kaydedildi.
2024 Mart ayı ortalama sıcaklığı (15.1 °C) normalinin (13.6 °C) 1.5°C üzerinde ölçüldü ve kaydedilen “en sıcak dördüncü mart ayı” oldu. En sıcak mart ayı, 2008, 2018 ve 2001 yıllarında ölçüldü.
2024 Nisan ayı ise, aynı periyotta kaydedilen “en sıcak nisan ayı” oldu; ortalama sıcaklık (20.1 °C) normalinin (16.9°C) 3.2°C üzerinde ölçüldü. 2024 Mayıs sıcaklıkları normali (21.3°C) civarında oldu.
2024 Haziran ayı, 1975’ten bu yana kaydedilen “en sıcak haziran ayı” oldu; ortalama sıcaklık (29.1°C) normalinin (25.5 °C) 3.6 °C üzerinde oldu. 14 Haziran 2024 tarihinde KKTC genelinde bugüne kadar ölçülmüş en yüksek sıcaklık değeri olan 46.6 °C rekoru kırıldı. Türkeli İstasyonu’nda 14 Haziran’da 46.8 °C ölçüldü.
Son 49 yılın en sıcak temmuzu
2024 Temmuz ayı, son 49 yılın “en sıcak temmuz ayı” oldu. Ortalama sıcaklık (30.2 °C) normalinin (28.3 °C) 1.9°C üzerinde ölçüldü.
Ortalama sıcaklık, 2024 Ağustos ayında (29.2 °C) normalinin (28.4°C) 0.8 °C üzerinde, 2024 Eylül ayında ise (26.0°C) normali (25.7°C) 0.3 °C civarında gerçekleşti.
Bu yılki yağışlar... Ocak yağışı yüzde 56, eylül yağışı ise yüzde 167 normallerinin üzerinde
Bu yılki yağışlar hakkında da değerlendirmelerde bulunan Meteoroloji Dairesi Müdürü Sinan Güneş, ocak, nisan, mayıs, temmuz ve eylül aylarında normallerinin üzerinde; şubat, mart, haziran ve ağustos aylarında ise normallerinin altında yağış gerçekleştiğini söyledi.
Özellikle ocak ve eylül ayı yağışlarının normallerinin “oldukça” üzerinde gerçekleştiğini belirten Güneş, “Ocak ayı yüzde 56, eylül ayı ise yüzde 167 normallerinin üzerinde gerçekleşti” dedi.
Şubat ve haziran yağışları düşük
Özellikle şubat ve haziran ayları yağışlarının ise normallerinin “çok altında” olduğunu aktaran Güneş, “Şubat ayı yüzde 34, haziran ayı ise yüzde 96 normallerinin altında gerçekleşti” ifadelerini kullandı.
Geçitkale’ye yüzde 718, Vadili’ye yüzde 645 normalinin üzerinde yağış düştü
Güneş, eylül ayı yağışına ilişkin olarak, “Eylül ayı için KKTC 30 yıllık (1991-2020) alansal yağış normali 6.6 kg/m2’dir. 2023 yılı eylül ayı alansal yağış miktarı 3.3 kg/m2, 2024 yılı eylül ayı alansal yağış miktarının ise 17.6 kg/m2’dir. 2024 yılı eylül ayı alansal yağış miktarı normalinden yüzde 167, 2023 yılı eylül ayından ise yüzde 433 daha fazladır” dedi.
Güneş, “2024 Eylül ayında kaydedilen 17.6 kg/m2’lik yağış miktarı, son 49 yılın 4. en yüksek, son 15 yılın ise en yüksek yağış miktarı olarak kayıtlara geçmiştir” dedi.
Güneş, eylül ayında özellikle Doğu Mesarya bölgesinin “çok fazla yağış” aldığını; Geçitkale’nin 70 kg/m2 ile yüzde 718; Vadili’nin ise 51 kg/m2 ile yüzde 645 normalinin üzerinde yağış aldığını aktardı.
Sıcaklık ve yağış tahminleri…
Güneş, ortalama sıcaklıkların; ekim, kasım ve aralık aylarında normallerinin 1 ile 2°C üzerinde gerçekleşmesi beklendiğini, bunun da günlük maksimum sıcaklıkların 3 ile 5°C daha yüksek olması anlamına geldiğini söyledi.
Güneş, Meteoroloji Dairesi’nin mevsimsel tahmin ve iklim çalışmalarına göre mevcut koşularda ekim, kasım ve aralık aylarında yağışların ise normalleri (Ekim: 23kg/m2, Kasım:48 kg/m2, Aralık:86 kg/m2) civarında gerçekleşmesinin beklendiğini belirtti.
“La Nina” koşuları hakim olursa…
Bu kış da etkisini göstermesi beklenen La Nina hava olayının Kıbrıs’a nasıl bir etkisi olabileceğine ilişkin bir soruya yanıtında Sinan Güneş, Dünya Meteoroloji Teşkilatı’nın da açıkladığı gibi Ağustos 2024 başı itibarıyla El Nino şartlarının sona erdiğini ve Ağustos 2024 ile Eylül 2024 aylarında nötr koşuların hakim olduğunu belirterek, “Ekim 2024 ile Şubat 2025 ayları arasında yüzde 60 ihtimalle La Nina şartlarının hakim olması beklenmektedir. Bu olasılık gerçekleşir ve La Nina koşulları hakim olursa, aynı periyotta sıcaklıkların normallerin 1 ile 2 derece altına düşmesi, yağışların ise normallerin üzerinde gerçekleşmesi beklenebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
“Aşırı ikim olaylarına karşı risk yönetimi politikası oluşturulmalı”
İklim değişikliği etkilerine “hassas” noktalardan biri olarak tanımlanan Akdeniz bölgesinde yer alan Kıbrıs’ta görülen aşırı hava olaylarına karşı iklim politikası oluşturulması ve dairenin bu konudaki çalışmaları hakkında bir soruyu yanıtında Güneş, şunları söyledi:
“Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) açıkladığı son raporlara göre küresel iklim değişiminden en fazla etkilenecek ülkeler arasında Kıbrıs da bulunuyor. 1975-2024 yılına kadar 49 yıllık kayıtlarımızla yapılan analizlerden de görüldüğü üzere sıcaklık, yağış, kuraklık, rüzgar gibi parametrelerdeki değişim bu raporu doğrulamaktadır. Buna göre önümüzdeki yıllarda, bölgemizde kısa süreli şiddetli gök gürültülü yağışların daha sık yaşanacağını ve buna bağlı olarak da şehir sellerinin daha sık meydana gelebileceğini söyleyebiliriz. Ayrıca ülkemizi en çok etkileyen hava olaylarından sıcak hava dalgaları, toz taşınımı ve hortum gibi hadiselerin sayı ve şiddetlerinin artması da olasıdır.
Dolayısıyla yetkililerin bu tip hava olaylarına karşı risk yönetimi politikası oluşturması gerekmektedir. Meteoroloji Dairesi olarak gerek altyapı çalışmalarında gerekse kalkınma ve imar planlarının hazırlanma aşamasında ilgili her kuruma gerekli bilgi ve desteği saklamaktayız.”