Güney Kıbrıs’ın sığınma taleplerini askıya alma kararıyla birlikte ara bölgede insani olmayan koşullarda yaşamak zorunda kalan Suriyelilerin durumu, mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıklarından dolayı daha da kötüleşti.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR) ardından Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü Sözcülüğü (UNFICYP) de açıklama yaparak, ara bölgede yaşanan bu insani durum konusunda Rum Yönetimi’ni uyardı.
Suriyelilere, diğer sığınmacılara olduğu gibi AB ve uluslararası mülteci yasalarında öngörülen sığınma prosedürlerine engelsiz erişim hakkı tanınması gereğine işaret eden her iki kuruluş da yetkilileri göreve çağırdı.
Özellikle ara bölgede beklemek zorunda kalan 7’si çocuk 31 Suriyelinin can güvenliği ve sağlığı konusunda endişe duyduğunu açıklayan UNHCR, ara bölgede hapsolmuş bu kişilerin medikal ve psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunu belirtti.
15 gündür ara bölgede çadırlarda yaşamak zorunda kalan Suriyelilerden bir grup bir süre önce sığınma talebinde bulunmak için Pournara’daki merkeze gitmiş ancak polis gücüyle yeniden ara bölgeye geri gönderilmişti. Beş kişiden oluşan bu gruptan biri çocuk, iki kişinin bir süredir kayıp olduğuna işaret edildi.
BM Kıbrıs Barış Gücü kaygılı
Birleşmiş Milletler Barış Gücü Sözcülüğü de, UNHCR'’nin ardından bugün yaptığı açıklamada, ara bölgenin güvenliğini ve ortamın sakinliğini sağlamanın birinci görevi olduğunu belirtti. Açıklamada, burada yaşamak zorunda kalan kadın ve çocuklara UNHCR ile birlikte gıda, su, barınak ve acil tıbbi yardım gibi insani yardım sağlandığı kaydedildi.
Ara bölgeden düzensiz geçişlerle ilgili kaygıları anladığını ancak sığınmacılara AB ve uluslararası mülteci yasalarında öngörülen sığınma prosedürlerine engelsiz erişim hakkı tanınması gereğine işaret eden BMBG, ara bölgede yaşanan insani konuya çözüm bulunmasına ilişkin kaygılarını Kıbrıs Cumhuriyeti'yle paylaştıklarını kaydetti.
Ara bölgede tutulan Suriyelilerin durumunu yakından takip eden BM Mülteciler Yüksek Komiserliği dün yaptığı açıklamada, ara bölgede hapsolmuş yedisi çocuk 31 mültecinin durumu konusunda duyduğu endişeyi dile getirdi.
Açıklamada, siyasi sığınma talebinin değerlendirilmesini bekledikleri sırada konuldukları çadırdan kaçan beş kişiden üçünün polis tarafından geri getirildiği, biri çocuk iki kişinin ise bir süredir nerede olduğunun bilinmediği kaydedildi.
BM kuruluşlarından yiyecek, su desteği
UNHCR, bir süre önce yaptığı başka bir açıklamada, Suriyelilerin, BM Barış Gücü aracılığıyla yiyecek, su, kıyafet ve temel ihtiyaçları karşılanmasına rağmen belirsiz bir ortamda yaşadığına işaret etmişti.
UNHCR, özellikle 40 derecenin üstüne çıkan aşırı hava sıcaklıklarının hakim olduğu bu günlerde çadırda yaşama durumunun acil müdahale gerektiğine vurgu yapmıştı.
Açıklamada, devlet hastanelerinde acil tıbbi yardım imkanı sağlanmasına rağmen, tedavi tamamlandıktan sonra yine aynı koşullara geri dönmek zorunda kalmanın bir faydası olmadığına işaret edilmişti.
Siyasi sığınma isteyenlere karşı güç kullanma
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, siyasi sığınma başvurularını askıya alma kararının ardından yaptığı pek çok açıklamada, görüştükleri Rum Yönetimi yetkililerine, uluslararası mülteci yasaları ve AB Müktesebatı çerçevesinde etkin bir başvuru prosedürü ve uygun bekleme koşulları sağlamanın gerekliliğine vurgu yaptıklarını belirtmişti.
Bazı icraatların Kıbrıs’ın uluslararası hukuk bağlamında sığınmacılara sağlamak zorunda olduğu koruma alanının küçülmesine neden olduğuna işaret ediliyor. Sığınmacıların güç kullanılarak alı konulup ya da tutuklanmasının yansıra denizde zorla geri püskürtüldüğüne ilişkin raporlar bulunduğu kaydedildi.
Nisan ayında Suriyeliler için özel karar
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, artan siyasi sığınma başvurularını kontrol altına alma gerekçesiyle Nisan ayında Suriyelilerin siyasi sığınma başvurularının incelenmesinin askıya alınmasını kararlaştırmıştı.
Belli bir milletin siyasi sığınma başvurusunu askıya almanın yasal olmadığı yönünde eleştiriler yapılmasına rağmen, bu kararla, 14 binden fazla Suriyelinin sığınma başvurusunun incelenmesi 21 ay askıya alınmış oldu.
Bu kararla, Suriyelilerin otomatik olarak ikincil koruma statüsüne hak kazanması ve barınmayla yiyecek sağlandığı bir kabul merkezine giriş yapması ancak barınma yardımı almaması öngörülüyor. Eskiden olduğu gibi hemen koruma elde edemeyecek Suriyeliler, 9 ay burada kaldıktan sonra iş bulup çalışma imkanı bulabilecek.
İçişleri Bakanlığı’nın verilerine göre, Güney Kıbrıs’a Ocak-Nisan 2024 döneminde ulaşan 3 bin 703 düzensiz göçmenin 3 bin 337’si geri döndü.
