Avrupa Merkez Bankası (AMB) Çarşamba günü yayınladığı bir raporda, Bulgaristan'ın yüksek enflasyon nedeniyle Euro Bölgesi'ne katılamayacağını açıkladı.
Bu durum, Balkan devletindeki fiyat artışlarını daha da kötüleştirebileceği yönündeki yaygın endişelere rağmen, Euro Bölgesi ekonomisinin 21. üyesi olmayı amaçlayan Sofya'da hayal kırıklığı yaratacak gibi görünüyor.
AMB'den yapılan basın açıklamasında, "Avrupa Birliği'nin (AB) para birliği dışındaki üye devletleri tarafından 2022 yılından bu yana Euro Bölgesi'ne ekonomik uyum konusunda sınırlı ilerleme kaydedildi," denildi.
Açıklamada ayrıca, Bulgaristan'da fiyatların yıllık yüzde 5,1 arttığı, bunun da para birliğine katılmak için olması gerekenden 1,8 puan daha fazla olduğu belirtilerek, arz darboğazları hafifledikçe enflasyonun muhtemelen "önümüzdeki aylarda kademeli olarak düşeceği" ifade edildi.
Bulgaristan Başbakanı Dimitar Glavchev Çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında, ülkenin tüm euro kriterlerini yerine getirmesinin ardından AB yetkililerinden yeni bir değerlendirme talep edeceğini söyledi.
AB üyesi ülkeler otomatik olarak Euro Bölgesi'ne katılmıyor ancak istikrarlı döviz kurları ve sağlam kamu maliyesi de dahil olmak üzere yasal ve ekonomik normları benimsediklerinde ve gerekli kriterleri karşıladıklarında para birliğine katılmaları bekleniyor. Bunun tek istisnası ise İsveç ve Danimarka. Bu ülkeler siyasi ve hukuki olarak AB'den bağımsız olmalarının yanı sıra ulusal para birimlerini de muhafaza ediyor.
Siyasi çalkantılar
Bulgar haber ajansı BTA'ya göre, 4 Haziran'da Maliye Bakan Yardımcısı Metodi Metodiev, daha yumuşak ekonomik koşulların AB'den ek değerlendirme talep etmesine olanak sağlayacağı gerekçesiyle Bulgaristan'ın 2025 ortalarında para birliğine katılabileceği umudunu dile getirmişti.
Ancak sadece birkaç gün sonra ülke, aşırı sağın güçlü bir performans sergilediği ulusal ve Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri ile siyasi kargaşaya sürüklendi.
Euronun Bulgar ekonomisini yok edeceğini öne süren Rusya yanlısı aşırı milliyetçi Vazrazhdane partisi, oyların yaklaşık yüzde 14'ünü ve ülkenin 17 milletvekilinden üçünü aldı.
Eski Başbakan Boyko Borissov'un liderliğindeki GERB partisinin ise bir hükümet koalisyonu kurabilmesi için en az iki ortağa ihtiyacı var.
Bir Eurobarometre anketine göre, Bulgaristan vatandaşlarının sadece yüzde 49'u euro Bölgesi'ne katılmayı destekliyor. Halkın yüzde 64'ü ise bunun fiyatları daha da yükselteceğini düşünüyor.
Enflasyon korkuları
Covid-19 salgını sonrasında, Ukrayna savaşının enerji ve gıda maliyetlerini artırmasıyla bazı AB ülkelerinde enflasyon yüzde 17'ye kadar yükseldi.
Enflasyonu yüzde 2 civarında tutmakla görevli AMB, euro adaylarındaki enflasyonun AB'nin en iyi performans gösteren ülkeleri olan Danimarka, Belçika ve Hollanda'ya kıyasla nasıl olduğunu kontrol ediyor.
Çekya, Macaristan, Polonya ve Romanya mevzuatlarını AB normlarıyla uyumlu hale getirmezken, euro ile birlikte kurdaki sert dalgalanmaları önlemenin bir yolu olan döviz kuru mekanizmasına katılmadı.
Haziran ayının başlarında Romanya, 2025 yılında yüzde 7 ile AB'deki en yüksek bütçe açığına sahip olacağı gerekçesiyle Brüksel tarafından eleştirilmişti.
Eleştiriler, Bükreş'e yıllarca bütçesini dengelemesi, vergi ve kamu sektörü ücretlerinde reform yapması için yapılan uyarıların ardından geldi.
Viktor Orban liderliğindeki Macaristan ise uzun süredir Avrupa şüphecisi konumda. Polonya'da da bakanlar, Başbakan Donald Tusk'ın göreve gelmesinden bu yana Brüksel ile daha sıcak ilişkilere rağmen ülkenin para birimi olan zlotiyi terk etme konusunda hala temkinli davranıyor.
