Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile diğer Avrupa ülkelerinin liderlerini bir araya getiren, kıtayı ilgilendiren güncel meselelerin tartışıldığı AST zirvelerinin 5'incisi, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın evsahipliğinde düzenleniyor.
Zirvede Türkiye'yi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan temsil ediyor.
40'ın üzerinde hükümet ve devlet başkanının katıldığı zirvenin gündemini ana hatlarıyla "Avrupa'nın karşı karşıya olduğu güvenlik zorlukları" oluşturuyor.
Düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği, iklim de ana gündem maddeleri arasında yer alıyor.
Liderler, ABD’nin 47. Başkanı olarak Donald Trump'ın seçilmesiyle ilgili gelişmeleri de masaya yatıracak.
-AST: Avrupa için AB'den daha geniş ölçekli siyasi tartışma platformu
AST'nin temelleri, 2022'de Avrupa Günü'nde atıldı.
9 Mayıs 2022'de AB'nin dönem başkanlığını yürüten Fransa'nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, AB'nin rotasının belirlenmesi için bir yıl sürdürülen Avrupa'nın Geleceği Konferansı'nın kapanışında Birlik üyeliğine alternatif bir teklif sundu.
24 Haziran 2022'de yapılan AB Zirvesi'nde liderler, Macron'un teklifini ilk kez görüştü. Zirvenin sonuç bildirisinde, AST'nin, AB'nin yakın ilişkiler içinde olduğu tüm Avrupalı ülkeleri kapsayabileceği, kıtanın güvenlik, istikrar ve refahını güçlendirmek için bir siyasi koordinasyon platformu niteliği taşıyacağı ifade edildi.
Ayrıca, oluşumun AB'nin genişlemesine alternatif olmayacağı vurgulandı, yeni bir uluslararası kuruluş olarak da değil, Avrupa'da AB'den daha geniş ölçekli bir "siyasi tartışma platformu" olacağı anlatıldı.
7 Eylül 2022'ye gelindiğinde AB, ilk kez AST'nin somutlaştığını duyurdu. 6-7 Ekim 2022'de dönem başkanı Çekya'nın ev sahipliğinde, başkent Prag'da düzenlenecek gayriresmi nitelikli AB Liderler Zirvesi öncesinde ilk AST toplantısının yapılacağı bildirildi.
Yılda iki kez yapılan zirveye Çekya'nın ardından, 1 Haziran 2023'te Moldova, 5 Ekim 2023'te İspanya, 18 Temmuz 2024'te İngiltere ev sahipliği yaptı.
