Bilim insanları, nadir görülen bir tür uzay patlamasının Dünya'daki yaşamı 'binlerce yıl' boyunca yok edebileceği konusunda uyarıyor.
Hollywood felaket filmleri, asteroitlerden uzaylı istilasına kadar Dünya'nın sonunun nasıl gelebileceğine dair neredeyse her olasılığı öngördü.
Ancak bu kıyamet senaryolarından bazıları biraz abartılı görünüyorsa, aslında bilime dayanan, uzaydan gelen çok daha kötü niyetli bir tehdidin var olduğunu söylemek gerekiyor: Kilonova patlaması!
Dünya'daki yaşamı yok edebilir
Yeni bir çalışma, bu nadir ve gizemli türdeki kozmik patlamanın Dünya'daki yaşamı 'binlerce yıl' boyunca yok etme potansiyeline sahip olduğunu ortaya çıkardı.
Bir süpernova kadar şiddetli olmasa da bir nötron yıldızı ve bir kara delik çarpışıp birleştiğinde bir kilonova meydana gelir ve yalnızca birkaç saniye süren bir gama ışını patlaması ortaya çıkar.
Illinois Urbana-Champaign Üniversitesi'nden bilim insanı Haille Perkins, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi:
Dünya'nın yaklaşık 36 ışık yılı yakınında bir nötron yıldızı birleşmesi meydana gelirse, ortaya çıkan radyasyonun yok oluş düzeyinde bir olaya neden olabileceğini bulduk.
Risk şimdilik düşük
Öncelikle bu mesafede böyle bir patlamanın meydana gelme riskinin çok düşük olduğunu belirtmekte fayda var; çünkü bilinen en yakın nötron yıldızları gezegenimize 400 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor, en azından biz öyle biliyoruz.
Ancak bilim insanları, bunun insanlığı yok edebilmesinin nedeninin, gama ışınlarının neden olduğu radyasyon türünün, iyonlaşma adı verilen bir süreçte elektronları atomlardan ayırmaya yetecek kadar enerji taşıması olduğunu söylüyor.
Işınlar bize ulaştığında, Dünya'nın ozon tabakasını yok edebilir ve bizi binlerce yıl boyunca güneşten gelen öldürücü dozlarda ultraviyole radyasyona maruz bırakabilir.
Ancak gama ışınlarının bu kadar uzağa ulaşması için patlamanın gezegenimize 36 ışık yılı uzaklıkta gerçekleşmesi gerekiyor.
Kilonovaların bu kadar merak uyandırıcı olmasının nedeni, hem çok nadir hem de hızlı olmaları ve bunların incelenmesini zorlaştırmasıdır.
Aslında, Warwick Üniversitesi'ndeki araştırmacılar daha bu hafta, NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu'nu ilk kez bir kilonovayı analiz etmek için kullanabildiklerini açıkladılar.
Bu, onların patlama tarafından üretilen ağır elementleri incelemelerine olanak tanıdı; bu, hipotez olarak öne sürülen ancak şimdiye kadar asla kanıtlanmayan bir şeydi.
Illinois Urbana-Champaign Üniversitesi'nin yeni çalışması, yaklaşık 130 milyon ışık yılı uzaklıktaki farklı bir nötron yıldızı birleşmesine dayanıyordu; bu birleşme, şimdiye kadar elektromanyetik radyasyonda görülen ve yer çekimi dalgalarında duyulan tek kilonova olma özelliğine sahip.
Uzmanlar, gezegenimizin atmosferini kaybetme riskinin yanı sıra, nötron yıldızlarının birleşmesinden kaynaklanan gama ışınlarının 297 ışık yılı uzaklıkta yollarına çıkan her şeyi yok etme potansiyeline sahip olduğunu buldu.
Kilonovaların neden olduğu gama ışınları uzayda hareket ettikçe, yıldızların etrafındaki gaz ve tozla çarpışırlar ve bu da X-ışını sonrası parlama olarak adlandırılan güçlü X-ışını emisyonlarını yaratır.
Yeni çalışmanın arkasındaki araştırmacılar, bu tür radyasyonun gama ışını emisyonlarından daha uzun ömürlü olduğunu ve aynı zamanda Dünya'nın ozon tabakasına zarar verme potansiyeline sahip olduğunu söyledi.
Araştırmacılar, güneş patlamalarının, asteroit çarpmalarının ve süpernova patlamalarının Dünya'ya zarar verme ihtimalinin kilonovalardan daha yüksek olduğunu söyledi.