Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, İsrail'in mayıs başında saldırılarını Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentine yoğunlaştırmasından bu yana neredeyse 1 milyon Filistinlinin yeniden zorla yerinden edildiğini bildirdi.
BM İnsan Hakları Konseyinin (İHK) 56'ncı Oturumu BM Cenevre Ofisi'nde başladı.
Türk, 2024 Dönem Başkanlığını Fas'ın BM Cenevre Ofisi Nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Omar Zniber'in yaptığı İHK'nin açılışında konuştu.
Açılışın savaşın yaşandığı bir dönemde yapılmasından duyduğu rahatsızlığı dile getiren Türk, marttaki Konsey oturumunun ardından dünya genelindeki çatışmaların arttığını ve sivillerin her gün öldürüldüğünü söyledi.
Türk, "2023'te İnsan Hakları Ofisi tarafından toplanan veriler, silahlı çatışmalarda sivil ölümlerinin sayısının yüzde 72 arttığını gösteriyor. Korkunç bir şekilde veriler, 2023'te öldürülen kadınların oranının bir önceki yıla göre iki katına, çocukların oranının ise üç katına çıktığına işaret ediyor." dedi.
Gazze'deki çatışmanın taraflarının uluslararası insan hakları ve insancıl hukuku hiçe sayması karşısında dehşete düştüğünü vurgulayan Türk, inanması güç ölümler ve acıların yaşandığını söyledi.
Türk, "İsrail'in yoğun saldırıları sonucu 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 120 binden fazla insan öldürüldü veya yaralandı. İsrail'in mayıs başında saldırılarını Refah'a yoğunlaştırmasından bu yana neredeyse 1 milyon Filistinli yeniden zorla yerinden edildi. Yardım dağıtımı ve insani yardıma erişim daha da kötüleşti." dedi.
Doğu Kudüs dahil işgal altında bulunan Batı Şeria'daki durumun kötüye gittiğine dikkati çeken Türk, Ekim 2023'ten bu yana 133'ü çocuk 528 Filistinlinin İsrail askerleri veya yerleşimciler tarafından öldürüldüğünü, bunun birçok durumda hukuka aykırı cinayetlere ilişkin ciddi endişelere yol açtığını belirtti.
Türk, "İsrail'in Gazze'deki acımazsız saldırıları, büyük acılara ve geniş çaplı yıkıma neden oluyor. İnsani yardımların keyfi olarak reddedilmesi ve engellenmesi devam ediyor. İsrail, binlerce Filistinliyi keyfi olarak gözaltına almaya devam ediyor. Bu, sonlandırılmalı." diye konuştu.
Filistinli silahlı grupların çok sayıda İsrailli esiri elinde tutmaya devam ettiğini hatırlatan Türk, bunların serbest bırakılması gerektiğini söyledi.
Türk, Gazze'deki çatışmada BM Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Adalet Divanının bağlayıcı kararlarına saygı gösterilmesi çağrısında bulunarak, "İsrail'in işgali sona ermeli, hesap verilebilirlik sağlanmalı ve uluslararası kabul görmüş iki devletli çözüm gerçeğe dönüşmeli." dedi.
Lübnan ile İsrail arasında tırmanan gerginlikten son derece endişeli olduğunu kaydeden Türk, Lübnan'da gazeteci ve sağlık çalışanları dahil 401 kişinin öldürüldüğünün bildirildiğini aktardı.
Türk, çatışmalar nedeniyle Lübnan'da 90 bin, İsrail'de ise 60 bin kişinin yerinden edildiğini anımsatarak, "Çatışmaların durdurulması ve nüfuz sahibi aktörlerin topyekun bir savaşı önlemek için mümkün olan her türlü tedbiri alması yönündeki çağrımı yineliyorum." ifadesini kullandı.
- "Ukrayna'nın elektrik üretim kapasitesinin yüzde 68'i yok oldu"
Rusya-Ukrayna Savaşı'na değinen ve Şubat 2022'den bu yana devam eden savaş nedeniyle Ukrayna'daki durumun daha kötüleştiğini kaydeden Türk, Rusya'nın Harkiv bölgesinde gerçekleştirdiği son kara saldırısından sivillerin etkilendiğini söyledi.
Türk, enerji altyapısına yönelik tekrarlanan büyük ölçekli saldırıların, Ukrayna'nın elektrik üretim kapasitesinin yüzde 68'ini yok ettiğini, Ukrayna konusunda 9 Temmuz'da İHK kapsamında değerlendirmelerde bulunacağını dile getirdi.
Sudan'da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında Nisan 2023'ten bu yana süren çatışmaların ülkeyi yok ettiğine dikkati çeken Türk, tarafların etnik çatışmaları körüklediğini, insani yardımları reddettiğini ve insan hakları savunucularını tutukladığını anlattı.
Açılış programında Türkiye'nin BM Cenevre Ofisi nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Burak Akçapar ve diğer ülkelerin temsilcileri de hazır bulundu.
İHK'nin 12 Temmuz'a kadar devam edecek 56'ncı Oturumu kapsamında 100'den fazla rapor yayımlanacak, 50'den fazla ülkenin durumu ele alınacak ve 30'dan fazla tematik konu tartışılacak.
