Yapay zekadaki hızlı ilerlemeler toplumu yeniden şekillendirme potansiyeline sahip. Birçok ülke, şimdiden bu teknolojinin kullanımına kısıtlamalar getirmek istiyor.

Yapay zeka teknolojileri, son yıllarda hızla ilerlemeye devam ediyor ve birçok sektörde büyük değişimlere neden oluyor.

Gelişen algoritmalar, daha fazla veriye erişim ve artan işlem gücü, yapay zekayı daha önce mümkün olmayan görevleri başarmak için kullanılabilir hale getiriyor.

Yapay zekanın güvenlik, verimlilik, ekonomik ve sosyal hedeflerin gerçekleştirilmesi için sunduğu potansiyelin bugün dijital ekonominin en önemli unsurlarından biri haline geldiği görülüyor.

Yapay zekanın riskleri de fazla

Bu teknolojinin tüm ekonomiye ve insanlığa olumlu etkilerinin yanı sıra, kontrolsüz uygulamalarının sonucu olarak ortaya çıkması muhtemel risklerine ilişkin de ciddi endişeler bulunuyor.

Birçok ülke ve şirket bu hızlı büyüyen teknolojiden yararlanmanın yollarını ararken gizlilik, telif hakkı ihlali, mevcut işlerin aksaması, ayrımcılık ve diğer konulara yanıt olarak düzenleme çağrıları da artıyor.

Yapay zekada ilerlemeler hızlanırken, bazı hükümetler yapay zeka araçlarını düzenlemek amacıyla uzman ve kamuoyu görüşüne başvuruyor, bazıları da yasal düzenleme hazırlıkları yapıyor.

Bu alandaki hızlı ilerlemeler, hükümetlerin yapay zeka teknolojisinin kullanımını düzenleyen yasaları oluşturmaya yönelik çabalarını zorlaştırıyor. Gelin şimdi yapay zekaya karşı önlem almaya çalışan ülkelere bakalım.

Çin

Çin, temmuz ayında üretken yapay zeka endüstrisini yönetmek için bir dizi geçici önlem yayınlayarak hizmet sağlayıcıların güvenlik değerlendirmeleri yapmasını ve algoritma dosyalama prosedürlerini yerine getirmesini zorunlu kıldı.

Çin'in siber alan düzenleyicisi nisan ayında, üretken yapay zeka hizmetlerini yönetmek için taslak önlemleri açıklamış ve firmaların halka teklif sunmadan önce yetkililere güvenlik değerlendirmeleri sunmalarını istediğini açıkladı.

Çin, firmaların halka arzlarını başlatmadan önce yetkililere güvenlik değerlendirmeleri sunmaları gerektiğini iletirken üretken yapay zeka hizmetlerini yönetmek için taslak önlemlerini duyurdu.

ABD

ABD'de yapay zeka konusunda düzenleme ihtiyacını ilk dile getirenlerden biri ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI Üst Yöneticisi (CEO) Sam Altman oldu.

Altman, mayıs ayında ABD Kongresi'nde katıldığı bir oturumda, senatörlere gelişmiş yapay zeka sistemleri için lisanslama ve güvenlik standartları oluşturma çağrısında bulundu.

Uzmanlar, ABD'nin yapay zeka kurallarının oluşturulmasına yönelik uzun ve zorlu bir yolun yalnızca başlangıcında olduğunu belirtiyor.

Avrupa Birliği

Yapay zeka düzenlemesiyle öncü rol üstlenmeye hazırlanan Avrupa Birliği'nde (AB), haziran ayında blokun Yapay Zeka Yasası taslağında değişiklik yapılması kabul edilmişti.

Taslakta, yapay zeka sistemleri kabul edilemez risk, yüksek risk, sınırlı risk ve minimum risk olmak üzere 4 ana gruba ayrılıyor.

Fransa

Fransa Ulusal Bilişim ve Özgürlükler Komisyonu (CNIL) nisan ayında yaptığı açıklamada, chatbot olarak adlandırılan sohbet robotunun gizlilik kurallarını ihlal ettiği şüphesiyle İtalya'da geçici olarak yasaklanmasının ardından ChatGPT ile ilgili çeşitli şikayetleri araştırdığını açıklamıştı.

Fransa Ulusal Meclisi, Mart 2023'de sivil hak gruplarının uyarılarını göz ardı ederek, 2024'te Paris Olimpiyatları sırasında yapay zeka video gözetiminin kullanılmasını onayladı.

İtalya

İtalya hükümeti, mayısta ülkenin veri koruma otoritesinin diğer yapay zeka platformlarını gözden geçirmeyi ve yapay zeka uzmanlarını işe almayı planladığını duyurdu.

ChatGPT, mart ayında ulusal veri koruma otoritesinin endişeleri üzerine geçici olarak yasaklandıktan sonra nisan ayında İtalya'daki kullanıcılara yeniden açıldı.

İspanya

İspanya'nın veri koruma kurumu nisan ayında ChatGPT'nin olası veri ihlallerine ilişkin bir ön soruşturma başlattığını açıkladı. Ayrıca AB'nin gizlilik gözlemcisinden ChatGPT ile ilgili gizlilik endişelerini değerlendirmesini istedi.

İngiltere

İngiltere'de yapay zekayı kapsayan yeni yönergeler hazırlamakla görevlendirilen devlet otoritesi, teknoloji anlayışını geliştirmek için enstitülerin yanı sıra diğer yasal ve akademik kurumlara danışıyor.

Başbakan Rishi Sunak, İngiltere'yi hızla gelişen teknolojinin güvenliğinin korunmasında küresel lider olarak tanıtırken, ülkenin Kasım 2023'te yapay zeka konusunda küresel bir zirveye ev sahipliği yapması planlanıyor.

İrlanda

İrlanda'da regülatörler, üretken yapay zekanın düzenlenmesi gerektiğini ancak yönetim organlarının yasaklarda acele etmeden önce bunu nasıl düzgün bir şekilde yapacaklarını bulması gerektiğini savunuyor, ülkede bu konudaki düzenlemeler için bilgi toplanmaya devam ediliyor.

Fahiş fiyat ve stokçuluğa karşı kanun Resmi Gazete'de: Cezalar artırıldı Fahiş fiyat ve stokçuluğa karşı kanun Resmi Gazete'de: Cezalar artırıldı
Avustralya

Avustralya'da hükümet, yapay zeka konusunda ülkenin ana bilim danışma organına başvurup, bu teknolojinin güvenli ve sorumlu kullanımının nasıl desteklenebileceği konusunda görüş isterken, yapay zeka konusunda sonraki adımlarını değerlendiriyor.

Japonya

Ekonomik büyümeyi artırmak ve gelişmiş çiplerde lider olmak için teknolojiye yönelen Japonya, 2023 yılı sonuna kadar AB'de planlanan katı düzenlemelerden ziyade ABD'nin tutumuna daha yakın düzenlemeler getirmeyi bekliyor.

TÜRKİYE

Türkiye'de 2021-2025 yıllarını kapsayan Ulusal Yapay Zeka Stratejisi'nde, idari ve hukuki düzenlemelerin yapay zeka kaynaklı sosyoekonomik dönüşüme uyumunu sağlamak ve olası sonuçlarını önceden değerlendirebilmek üzere araştırmalar gerçekleştirilmesi konusu da yer alıyor.

Yapay zeka uygulamalarının etik ve hukuki boyutlarını ele alan faaliyetler yürütülmesi, uluslararası arenada bu alanda yürütülen çalışmaların takip edilmesi stratejinin önemli başlıklarından birini oluşturuyor.

Bunun yanı sıra, konuyla ilgili OECD ONE AI çalışma gruplarına ulusal katılım sağlanıyor. TSE bünyesinde kurulan MTC 195 Yapay Zeka Ayna Komitesi vasıtasıyla da bu konuda çalışmalar mevcut.