Dünya Bankası’nın raporuna göre Kıbrıs Türk Ekonomisi 2023’te beklenenden daha güçlü toparlandı. Ve yine 2023’te kadın istihdamında tarihi zirveye ulaşıldı.
Rapora göre, ekonomik toparlanma, rekor seviyelere ulaşan Yeşil Hat üzerinden geçişlerle ve ticaretle, yani insan ve mal dolaşımıyla desteklendi ancak kaydedilen ilerlemeye rağmen Yeşil Hat ticareti taşıdığı potansiyelin oldukça altında ve uzun süredir var olan darboğazın aşılması için harekete geçilmesi gerek.
TL’nin değer kaybının sürmesi ve yüksek enflasyon sebebiyle yaşam maliyeti krizinin sürdüğünün belirtildiği raporda, gıda enflasyonunda Avrupa ekonomileri arasında en yüksek noktaya ulaşıldığı da var.
"2024 Makroekonomik İzleme Raporu” yayınlandı
Dünya Bankası tarafından hazırlanan ve Kıbrıs Türk toplumunun son dönemdeki ekonomik performansını değerlendiren “Fırsatların Paylaşılan Refaha Dönüştürülmesi” başlıklı “2024 Makroekonomik İzleme Raporu” yayınlandı.
Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve Dünya Bankası tarafından hazırlanan rapor, Reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) pandemi öncesi seviyeleri biraz aşarak 2023’te kayda değer toparlanma sergilediğini ortaya koyuyor.
Ekonomik gelişmeleri ve Kıbrıs Türk ekonomisinin görünümünü ele alan raporda uzun vadeli zorlukların üstesinden gelinmesi ve sürdürülebilir büyümenin desteklenmesi amacıyla kısa vadeli fırsatları güçlendirecek politika reformları da öneriliyor.
Ekonomik toparlanma, rekor seviyelere ulaşan Yeşil Hat üzerinden geçişlerle ve ticaretle, yani insan ve mal dolaşımı ile desteklendi.
“Kadın istihdamında tarihi zirve”
İşgücü piyasasında 2023 yılında 9 bin 600'den fazla yeni iş yaratılmış ve bu işlerin yüzde 44’ü kadınlar tarafından üstlenilerek kadın istihdamında tarihi bir zirveye ulaşıldı.
Rapora göre, bu olumlu gelişmelere rağmen, ekonomi Türk lirasındaki değer kaybı ve yüksek enflasyonla daha da artan hayat pahalılığı gibi kalıcı zorluklarla karşı karşıya. Kıbrıs Türk ekonomisinde enflasyon pandemi sonrası dönemde oldukça yüksek seviyelerde.
“Kıbrıs Türk ekonomisindeki gıda enflasyonu Avrupa ekonomileri arasında en yüksek noktada”
Dünya Bankası Güney Avrupa Program Yöneticisi Goran Tinjic, “Kıbrıs Türk ekonomisindeki gıda enflasyonunun Avrupa ekonomileri arasında en yüksek olduğunu belirterek hâlihazırda geçim derdi çeken en kırılgan kesimler için ciddi bir risk oluşturduğunu” ifade etti.
Dünya Bankası ileriye dönük olarak, GSYH’deki büyümenin 2024 yılında hem iç kırılganlıkların hem de dış etkenlerin yansımasıyla yüzde 2,7'ye yavaşlayacağını öngörüyor.
Rapor ayrıca, Yeşil Hat geçişlerinde, ticarette ve işgücüne katılımda görülen artışların devam etmesinin yanı sıra, yeşil ve dijital dönüşümlere stratejik yatırımların yapılmasının sürdürülebilir büyüme için fırsatlar sunduğunu vurguluyor.
Rapor, yapısal zorlukları ele almak ve böylece ekonomik dayanıklılığı ve rekabet gücünü artırmak amacıyla güçlü politika oluşturulmasını savunurken, temel politika önerileri arasında en yoksul ve en kırılgan durumdaki insanlara acil durum desteğinin sağlanması, enerji güvenliğinin güçlendirilmesi, afet risk yönetiminin geliştirilmesi, özel sektörün rekabet edebilirliğinin teşvik edilmesi ve pandemiyle ilgili kayıpların azaltılması amacıyla beşeri sermayeye yatırım yapılması yer aldı.
“Darboğazların aşılması için harekete geçilmesi gerek”
Kaydedilen ilerlemeye rağmen Yeşil Hat ticareti taşıdığı potansiyelin oldukça altında ve uzun süredir var olan darboğazların aşılması için harekete geçilmesi gerek.
Rapor, bu yıl özel olarak paylaşılan refah için kanıta dayalı politika yapmanın önemine odaklanmakta ve Hanehalkı Bütçe Anketi (HBA) ve Girdi/Çıktı Tabloları (GÇT) gibi yeni veri setlerinin politika yapıcıların daha fazla bilgi temelinde karar almalarına nasıl yardımcı olabileceğini inceliyor.
Dünya Bankası Kıdemli Ekonomisti ve raporun başyazarı Natasha Rovo, “Girdi/Çıktı Tabloları analizi, üretim süresini ve üretim maliyetini düşürmeye katkıda bulunabilecek ada içi ticaret fırsatlarını ortaya koymaktadır. Ayrıca, ada içi ticaret, bilgi, teknoloji ve sinerji alışverişini teşvik ederek hem Kıbrıs Türk hem de Kıbrıs Rum toplumlarından şirketlere fayda sağlayabilir” dedi.
Raporda, Dünya Bankası kanıta dayalı politika yapımını güçlendirmek amacıyla üç yönlü bir yaklaşım öneriyor. Buna göre, veri toplama uygulamalarının geliştirilmesi, politika yapımında veri kullanımının teşvik edilmesi ve veri okuryazarlığına yatırım yapılması gerek.