KKTC Merkez Bankası, KKTC ekonomisi, dünya ekonomisi ve bankacılık sektörü ile güncel verilere ve değerlendirmelere yer verdiği 2024 Yılı I. Çeyrek Bülteni’ni yayımladı.
2024 yılı I. Çeyrek Bülteni’nde, KKTC bankacılık sektörünün aktif toplamının 2024 yılının Mart ayı sonu itibarıyla, 2023 yılsonuna göre, yüzde 11,1 artarak 254.106,1 milyon TL’ye yükseldiği kaydedildi.
2024 yılı Mart ayı itibarıyla sektörün krediler toplamının 103.100 milyon TL, mevduat toplamının ise 205.433 milyon TL olduğu belirtilen bültende, 2024 yılının birinci çeyreğinde, sektörün aktif toplamı içerisindeki en büyük payın ise yüzde 40,57 ile brüt kredilere ait olduğu, brüt kredileri sırasıyla yüzde 30,51’lik payla nakit ve nakit benzeri kalemler, yüzde 19,07’lik payla MDC ve yüzde 9,85’lik payla diğer aktifler kalemlerinin takip ettiği ifade edildi.
Bültende, belirtilen dönemde, pasif toplamının yüzde 80,85’ini mevduat, yüzde 7,94’ünü özkaynaklar, yüzde 5,64’ünü bankalara borçlar ve yüzde 5,57’sini diğer pasiflerin oluşturduğuna işaret edilen bültende, 70.513,5 milyon TL olan işletme kredilerinin kredi türleri içerisinde ilk sırada, 17.377,3 milyon TL olan tüketici kredilerinin ise ikinci sırada yer aldığı vurgulandı.
“Mart ayı itibarıyla mevduatın yüzde 84,59’u YP, yüzde 15,41’i TP cinsinden olup, TGA hariç TP mevduatın TP krediye dönüşüm oranı yüzde 109,2, YP mevduatın YP krediye dönüşüm oranı ise yüzde 37,03 olarak gerçekleşmiştir.” denilen bültende, bankacılık sektörünün öz kaynaklarının 2024 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 96,43 artış göstererek 20.183,8 milyon TL seviyesinde gerçekleştiği duyuruldu.
- “İlk çeyrekte kara kapılarından ülkeye giren KKTC uyruklular hariç kişi sayısı 1.076.366”
KKTC’deki turizm gelişmelerine de yer verilen bültende, şu veriler paylaşıldı:
“Hava ve deniz yolu ile ülkeye gelen yolcu sayısı 2024 yılının Ocak, Şubat ve Mart aylarında sırasıyla 136.905, 170.325 ve 149.123 olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılının ilk çeyreğinde, kara kapılarından ülkemize giren KKTC uyruklular hariç kişi sayısı 957.930 iken 2024 yılının aynı döneminde bu rakam 1.076.366 olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılının ilk çeyreğinde kara kapılarından girişlere bakıldığında Güney Kıbrıs uyruklu kişilerin 674.069, diğer ülke vatandaşlarının girişlerinin ise 402.297 olarak gerçekleştiği görülmektedir.”
- Enflasyon gelişmeleri… Yıllık enflasyon oranı mart ayında yüzde 94,45”
Bültende, 2024 yılı birinci çeyreğinde KKTC’de bir önceki aya göre enflasyon oranlarının ocak, şubat ve mart aylarında sırasıyla yüzde 3,84, yüzde 4,59 ve yüzde 6,91 olarak gerçekleştiği bildirildi.
2024 yılı birinci çeyreğinde, bir önceki yılın aynı ayına göre yıllık enflasyon oranlarının ocak ayında yüzde 85,81, şubat ayında yüzde 85,71 ve mart ayında ise yüzde 94,45 olarak gerçekleştiği kaydedilen bültende, 2024 yılı Mart ayı sonunda yıllık fiyat artışının en yüksek ve en düşük olduğu olduğu sektörler ise şu şekilde açıklandı:
“2024 yılı Mart ayı sonunda yıllık fiyat artışının en yüksek olduğu sektörler yüzde 125,94 ile eğitim, yüzde 113,6 ile konut, su ve elektrik, yüzde 108,13 ile lokanta ve oteller ve yüzde 107,33 ile giyim ve ayakkabı kalemleri olmuştur. 2024 yılı Mart ayı sonu itibarıyla yıllık bazda en düşük fiyat artışı ise yüzde 61,26 ile alkollü içecekler ve tütün kaleminde olmuştur.”
- “2024 yılı Ocak ayı itibarıyla sosyal sigortalara kayıtlı çalışan sayısı 144.736’ya ulaşmıştır”
Sosyal Sigortalara kayıtlı çalışan sayısına ilişkin güncel verilere de yer verilen bültende, 2024 yılı Ocak ayı itibarıyla sosyal sigortalara kayıtlı çalışan sayısının 144.736’ya ulaştığı kaydedildi.
2022 yılı Kasım ayı ile 2024 yılı Ocak ayı arasında çalışma izinli sigortalı çalışan sayısının yüzde 22,17 artarak, 54.355’den, 66.405’e, KKTC vatandaşı sigortalı çalışan sayısının ise yüzde 7,57 artarak, 72.817’den, 78.331’e yükseldiği belirtilen bültende, şunlar ifade edildi:
“2020 – 2024 yılları arasında çalışma izinli sigortalı sayısındaki değişimde en büyük pay üçüncü ülke uyruklu sigortalılardan kaynaklanmaktadır. Üçüncü ülke uyruklu sigortalı sayısı, 2022 yılı Kasım ayından 2024 yılı Ocak ayına kadar olan sürede yüzde 46,05 artarak 27.525 seviyesine yükselmiştir. Aynı dönemde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sigortalı çalışanların sayısı yüzde 9,49 artarak 35.509’dan 38.880’e yükselmiştir. Yaşanan bu değişimlerle birlikte 2008 yılında yüzde 3,6 olan üçüncü ülke uyruklu kayıtlı çalışanın toplam sigortalı çalışanlar içindeki payı 2024 yılı Ocak ayına gelindiğinde yüzde 19’a ulaşmıştır.”
- “Bütçe gelirleri 15.393,7 milyon TL ve bütçe giderleri ise 13.786,4 milyon TL olarak gerçekleşti”
KKTC bütçe gelişmelerine ilişkin bilgilerin de aktarıldığı bültende, 2024 mali yılının birinci çeyreğinde bütçe gelirlerinin 15.393,7 milyon TL ve bütçe giderlerinin ise 13.786,4 milyon TL olarak gerçekleştiği kaydedildi.
2023 yılının birinci çeyreğinde 80,2 milyon TL açık veren bütçenin, 2024 yılının aynı döneminde 1.607,3 milyon TL fazla verdiğine dikkat çekilen bültende, Bütçe gelirlerinden TC yardım ve kredilerinin çıkarılması sonucu oluşan yerel gelirler toplamının bütçe giderlerini karşılama oranının 2024 yılının birinci çeyreğinde yüzde 103,7 seviyesinde gerçekleştiği belirtilerek, şu ifadelere yer verildi:.
“2024 yılının birinci çeyreği içerisinde tamamı kamu kurum ve kuruluşlarına ikrazen ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) yoluyla toplam 372,1 milyon TL borçlanılmış, 230,8 milyon TL DİBS geri ödemesi yapılmış ve böylece 141,4 milyon TL net borçlanma gerçekleştirilmiştir. 2024 yılının birinci çeyreğinde Merkez Bankası tarafından Maliye Bakanlığı’na 2.031,3 milyon TL tutarında kısa vadeli avans(KVA) kullandırılmıştır. DİBS ve KVA yolu ile oluşan toplam iç borç stoku 2023 yılsonunda 865,5 milyon TL iken, 2024 yılı birinci çeyreği sonunda 2.958,8 milyon TL olmuştur.”
Bültene http://www.kktcmerkezbankasi org. adresinden erişilebileceği kaydedildi.