Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) Sağlık Bakanlığı’nın son 3 ay içerisinde sadece bazı ithalatçı firmalarla toplantılar yaparak Besin Katkı Maddeleri Tüzüğü’nde yaptığı değişikliklerin halk sağlığını ciddi anlamda riske soktuğunu savundu.
KTSO yazılı açıklamasında, raf ömrünün önemli bir kısmını doldurmuş ürünlerin ithalatına izin verilmesini ve tüzükte ülkeye ithal edilecek gıda maddelerinin üzerinde olması gereken “etiket” düzenlemesinde değişikliğe gidilmesini eleştirdi ve değişikliklerle ilgili olarak halk duyarlı olmaya çağırdı.
“İthal izni bulunsa bile üretim tarihi ile son kullanma tarihi arasındaki süre ve/veya en iyi kullanma süresi 12 aya kadar olan ürünlerin ithali için en fazla 3 aylık süresini doldurmuş olması gerekir” hükmünün “1/2'sini doldurmamış olacak şekilde ülkeye sokulmaları gerekir" şeklinde değiştirildiğini ifade eden KTSO, böylelikle, raf ömrünün önemli bir kısmını doldurmuş ürünlerin ithalatına izin verildiğini; bunun hem halk sağlığının riske atıldığını hem de ekonomik anlamda kamu kaynaklarının israfına neden olunduğunu kaydetti.
-“Raf ömrünün büyük bir kısmını doldurmuş gıda ürünleri bozulma riski taşıyor”
Raf ömrünün büyük bir kısmını doldurmuş gıda ürünlerinin, bozulma riski taşıdığı belirtilen açıklamada, “Bu ürünler, uygun saklama koşulları sağlanmadığında halk sağlığı için ciddi tehditler oluşturması yanında besin değerinde azalma raf ömrü dolmuş veya dolmak üzere olan gıdaların zararlı mikroorganizmaların üremesi için uygun bir ortam oluşturabileceği ve gıda kaynaklı hastalıkların yayılmasına neden olacağı bilinmelidir” denildi.
Bu değişikliklerin ekonomik olarak da bir takım sonuçları olacağı ifade edilen açıklamada, “Raf ömrünün önemli bir kısmını doldurmuş ürünler, genellikle düşük maliyetle ithal edilebileceğinden, KKTC pazarında rekabet eden ve muadil veya aynı ürünlerin satışını yapan hem ithalatçılar hem de yerli üreticilerin için rekabet gücünü zayıflatacak, haksız rekabet yaratacak ve/veya yeni maliyetlere neden olacaktır. Ancak bu durum her türlü zorluğa rağmen kıt kaynakları verimli kullanarak üretim yapmaya çalışan yerli üreticileri ve yerli sanayimizi çok daha derinden etkileyecektir” ifadeleri yer aldı. Açıklamada, raf ömrünün büyük bir kısmını doldurmuş ürünlerin imha sürecinin de çok hızlı olacağı ve bu ürünlerin iadesi ile imhasının ülke için yeni ekonomik kayıplarla çevre kirliliğine neden olacağı da kaydedildi.
-İthal ürünlerin etiket düzenlemesinde değişiklik…
Açıklamada, Sağlık Bakanlığı’nın aynı tüzükte ülkeye ithal edilecek gıda maddelerinin üzerinde olması gereken etiket düzenlemesinde de hiçbir paydaşın görüşünü alınmadan değişiklikler yaptığı da belirtildi.
-“Açıklayıcı etiketlerin olmaması tüketici sağlığı ve ekonomik açıdan ciddi sorunlar yaratacak”
İthal edilen ürünlerin üzerinde açıklayıcı etiketlerin olmamasının, hem tüketici sağlığı hem de ekonomik açıdan ciddi sorunlar yaratacağı vurgulanan açıklamada, ürünlerin doğru etiketlenmesinin tüketicilerin bilinçli ve güvenli seçimler yapabilmesi için kritik öneme sahip olduğu belirtildi.
Açıklamada özletle şunlar aktarıldı:
“Sağlık Bakanlığı önce Mart 2024 tarihinde; ‘gıda maddelerinin her türlü etiket bilgileri Türkçe ve/veya İngilizce olmalıdır’ ifadesinde değişiklik yaptı. Bakanlık farklı lisanlarda etiket bilgisine sahip ithal gıda maddelerinin piyasada bulunabilmesine izin vermek için ‘gıda maddesindeki etiket bilgisinin Türkçeye yeminli tercüman tarafından çevrilmesi ve ön izin başvuru esnasında Türkçe çevirinin ilgili bakanlığa sunulması, çevirinin ithal edilen gıda maddesinin üzerine etiket olarak yapıştırılarak ülkeye sokulması gerekir’ şeklinde olan yürürlükteki tüzükte değişiklik yaptı. Bundan yaklaşık 2 ay sonra ise’ ithal edilen gıda maddesinin üzerine etiket olarak yapıştırılarak ülkeye sokulması gerekir’ şartını 7 Haziran 2024 tarihinde kaldırdı.”
-“Zorunluluğun tekrardan getirilmesi gerekir”
Açıklamada ithal edilecek gıda ürünlerinin mevzuata aykırı etiketle ülkeye getirilmesinin çok vahim sonuçları olacağına ve mutlaka KKTC’deki etiket kurallarına uygun olan etiket ile ithal gıda maddesinin ülkeye sokulmasının zorunluluğunun tekrardan getirilmesi gerektiğine dikkat çekildi.
Oda açıklamasında bu değişikliklerle ilgili olarak halk duyarlı olmaya da çağırdı.