SAĞLIK

Küresel kızamık vakalarında korkutan yükseliş

Araştırmacılar, dünya çapındaki kızamık vakalarının sayısının 2022'yle 2023 arasında neredeyse iki katına çıktığını, bunun da birçok ülkede hastalığın bölgesel olarak ortadan kalkması açısından zorluk teşkil ettiğini söylüyor

Araştırmayı cumartesi günü Barselona'daki ESCMID Küresel Kongresi'nde sunan Dünya Sağlık Örgütü'nden Dr. Patrick O'Connor'a göre, 2022 yılında dünya çapında 171 bin 153 vaka vardı. Geçici veriler 2023 için 321 bin 582 vakayı ve 2024'te şu ana kadar 94 binden fazla vakayı gösteriyor, ancak sayı muhtemelen çok daha yüksek.

Bu yılki en yüksek vakalar Azerbaycan, Kırgızistan ve Yemen'de görüldü. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'ne (CDC) göre, cuma günü itibarıyla ABD'deki 20 bölgede 128 kızamık vakası bildirildi. Bu 2019'dan bu yana en yüksek rakam oldu.

DC, ABD'de kızamığın 2000 yılında ortadan kaldırıldığının ilan edildiğini, bunun "ülke içinde kızamığın yayılmadığı ve yeni vakaların yalnızca birisi yurtdışında kızamık kaptığında ve geri döndüğünde ortaya çıktığı anlamına geldiğini" söylüyor. Ancak kurum, bu yıl vakalardaki hızlı artışın hastalığın ortadan kaldırılmasına yönelik bir tehdit oluşturduğunu söylüyor.

Aşı olmak büyük önem taşıyor

Kızamık oldukça bulaşıcı, hava yoluyla bulaşan bir hastalık olup özellikle küçük ve aşılanmamış çocuklarda ciddi sağlık sonuçlarına veya ölüme neden olabilir.

Genel belirtiler arasında ateş, öksürük, burun akıntısı, gözlerde sulanma ve kırmızı lekeler yer alıyor. CDC'ye göre ABD'de kızamık geçiren aşılanmamış yaklaşık 5 kişiden 1'i hastaneye kaldırılacak. Kızamık hastası olan her 20 çocuktan yaklaşık 1'inde zatürre gelişir ve diğerlerinde de beyin iltihabı gerçekleşebilir. Kızamık enfeksiyonuna yakalanan her 1000 çocuktan 3'ü solunum ve nörolojik komplikasyonlardan dolayı hayatını kaybedebilir.

Ayrıca insanların diğer enfeksiyonlara yakalanma riskini haftalarca hatta yıllarca artıran bir durum olan "bağışıklık amnezisine" de yol açabilir.

Aşı 57 milyon ölümü önledi

Dr. O'Connor, cumartesi günü yaptığı açıklamada, kızamık aşısının 2000 ile 2022 yılları arasında tahmini 57 milyon ölümü önlediğini söyledi. ABD'de CDC, çocukların kızamık, kabakulak ve kızamıkçığa (MMR) karşı koruyan aşının ilk dozunu 12 ila 15 ay arasında yaptırdığını belirtiyor. Çocuklara 4 ila 6 yaşları arasında ikinci bir doz yapılıyor. Aşının oldukça etkili olduğu düşünülüyor. Kızamığa karşı tek doz yüzde 93, iki doz yüzde 97 etkili. Aşılanmış kişiler yine de hastalanabilirken bu çok sık meydana gelmez ve genellikle daha hafif bir şekilde geçirilebilir.

ABD bu yıl %95'lik bir aşılama oranı hedefi belirledi, ancak anaokulu öğrencileri arasındaki aşılama oranı son yıllarda bunun altına düştü. 2022-23 öğretim yılında ABD'deki anaokulu öğrencilerinin yalnızca yüzde 93,1'i MMR aşı serisini tamamladı ve yaklaşık 250 bin kişi risk altında kaldı.