Mars'ın yörüngesinde dönen iki uzay aracı, Kızıl Gezegen'in ekvatoruna yakın yükselen volkanların tepesinde donmuş su keşfetti. Avrupa Uzay Ajansı'nın ExoMars ve Mars Express misyonları, Güneş Sistemindeki en yüksek yanardağlar olan Tharsis yanardağlarında don tespit etti.
2024'ün başlarında açıklanmıştı
Bilim insanları, daha önce Mars'ın bu bölgesinde don oluşmasının imkansız olacağını düşünmüşlerdi, ancak 2024'ün başlarında Mars Express'in Mars'ın ekvatorunda su buzunun kanıtlarını bulduğu açıklanmıştı.
Don, yalnızca insan saçı kalınlığında (milimetrenin yaklaşık yüzde biri kalınlığında) olmasına rağmen çok geniş bir alanı kaplıyor. Bu, Mars'taki soğuk mevsimlerde yaklaşık 150 bin ton suyun donması ve buharlaşması anlamına geliyor; bu da yaklaşık 60 olimpik yüzme havuzuna eşdeğer.
Mars'ın Tharsis bölgesi
Mars'ın Tharsis bölgesi, Olympus Mons ve Tharsis Montes dahil olmak üzere çok sayıda volkana ev sahipliği yapmaktadır: Ascraeus, Pavonis ve Arsia Mons. Bu yanardağların çoğu devasa boyutlardadır ve çevrelerindeki düzlüklerin üzerinde, Dünya'daki Everest Dağı'nın bir (Pavonis Mons) ile üç (Olympus Mons) katı arasında değişen yüksekliklerde bulunurlar.
Bu volkanların zirvelerinde, geçmişteki patlamalar sırasında boşalan magma odalarının neden olduğu kalderalar, yani büyük çukurlar bulunmaktadır. Araştırmacılar, havanın Tharsis'in üzerinde kendine özgü bir şekilde dolaştığını; bunun da volkanların kalderalarında buz parçalarının oluşmasına izin veren benzersiz bir mikro iklim yarattığını düşünüyor.
Mars yörünge araçları hakkında
Don, her ikisi de Avrupa Uzay Ajansı liderliğindeki ExoMars TGO ve Mars Express yörünge araçları tarafından Mars yanardağlarında keşfedildi. ExoMars TGO, 2016 yılında Mars'a ulaştı ve tam bilimsel misyonu 2018'de başladı. Mars Express, 2003'ten beri Mars'ın yörüngesinde bulunuyor. Araştırma ekibi donmayı TGO'nun CaSSIS cihazıyla tespit etti.