Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde görüşülen, 3 milyar 979 milyon 154 bin TL’lik Polis Genel Müdürlüğü bütçesi oy birliğiyle kabul edildi.
Bütçe görüşmesinde ülke güvenliği, polisin güçlendirilmesi, reçete ve diğer soruşturmalar, özellikle reçete soruşturmasıyla ilgili tutuklanan zanlılara kelepçe takılması, trafik kazaları gibi birçok konu konuşuldu.
Polis Genel Müdürü 1'inci Yardımcısı Ahmet Beşerler milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Kıb-Tek ile ilgili Lefkoşa Polis Müdürlüğü Adli Şube'de yürütülen bir soruşturma olduğunu, bunun Sayıştay raporuyla ilgili olduğunu belirten Beşerler, "jet dosyasıyla" ilgili soruşturmanın tamamlanmak üzere olduğunu, bununla ilgili birden fazla dosya bulunduğunu, bunların yakın zamanda Savcılığa iletileceğini kaydetti.
-Reçete soruşturmasını ocak ayında tamamlamayı hedefliyoruz"
Beşerler, sahte reçete soruşturmasını ocak sonu tamamlayıp dosyaları Başsavcılığa teslim etmeyi hedeflediklerini ifade etti.
Trafik kazalarıyla ilgili de konuşan Beşerler, “Trafik kazalarında en büyük pay bir ya da iki yıllık ehliyet sahibi gençlere ait. Şoför okullarında alınan eğitimle iyi şoföre olunmuyor. Şoför okullarındaki eğitim şeklinin değiştirilmesi gerek. Ülkedeki trafiği iyi bir noktaya getirmek istiyorsak bu konuya el atmalıyız” dedi.
-Özuslu
Bütçe üzerine ilk sözü alan CTP Milletvekili Sami Özuslu, kritik görev yapan polisin teçhizat ve personel olarak desteklenmesi gerektiğini söyledi.
Ülkedeki suç oranlarına ve çeşitliğine işaret eden Özuslu, ülkenin sürekli kara para, insan ve uyuşturucu ticaretiyle anılmasından rahatsız olduklarını söyledi.
Özuslu, reçete soruşturması, polis nezaretlerinin durumu, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu hakkındaki dosyalar hakkında bilgi isteyerek, dava aşamasına gelmeyen “jet skandalı” ile ilgili durumun ne olduğu sordu, “Bu konuda engel mi, baskı mı var?” ifadelerini kullandı.
“Poliste masa başı ile sokak arasında dengesizlik mi var?” konusunun da tartışılması gerektiğini belirten Özuslu, yeni Ercan Havaalanı için 100 polis, 150 güvenlik görevlisi kadrosu ayrıldığını, polis sayısının 100’e yakın olduğunu ancak Ercan işletmecisinin 10’u geçmeyecek güvenlik görevlisi nedeniyle polisin üzerine yük bindiği iddiasını sordu.
Özuslu, Kutlu Adalı cinayetine de değinerek, bu dosyanın yeniden açılacağının söylendiğini ancak bu konuda herhangi bir açıklama olmadığını söyleyerek, bu konuda da bilgi istedi.
-Barçın
CTP Milletvekili Devrim Barçın, polis emekçilerinin özverili şekilde çalıştığının herkes tarafından bilindiğini ancak bu insanlara anayasal ve yasal haklar çerçevesinde haklarının teslim edilmediğini söyledi.
Maliye Bakanlığı’nın polise ek mesai konusunda yüzde 25 hak verdiğini belirten Barçın, fazla çalışan polise hakkının ödenmediğini savundu.
Polis emekçilerinin beklediği yasa önerisinden söz eden Barçın, UBP adına Sadık Gardiyanoğlu’nun sunduğu ve polisin yıpranmalarla birlikte 36 yıldan emekli olmasını öngören önerinin gereğinin yapılmadığını kaydetti.
Devrim Barçın, polislerin 60 yaşına kadar çalışabilmesini öngören bir öneri daha olduğunu, bununla ilgili durumun da belli olmadığını söyledi.
Özel Güvenlik Hizmetler Yasası’na işaret eden Barçın, yasanın Bakanlık ve Polis Genel Müdürlüğü’ne özel güvenlik şirketlerinin denetimi için görev verdiğini kaydederek, bu konudaki denetimlerin ne durumda olduğunu sordu.
-Solyalı
CTP milletvekili Ürün Solyalı da polis bütçesi üzerine söz aldı.
Solyalı, polisin yüzde 35 eksikle çalıştığını belirterek, personel sayısının artırılmasıyla ilgili nasıl bir öngörü olduğunu sordu.
Ülkede güvenliğin en çok tartışılan konuların başında geldiğini belirten Solyalı, polis bütçesinin bu konuda ne sunduğunu sorarak, “Güvenlik hissi topluma kazandırılabilecek mi?” dedi.
Solyalı, bütçe artırılacaksa yerinin komite olduğunu ifade ederek, polis nezaretindeki kişilerin tuvalete, ışığa, yiyeceğe, içeceğe ulaşmada yaşadığı sıkıntıları ifade ederek, “Buraların iyileştirilmesi için bir talebiniz oldu mu? Yıldız Yurdu polise mi bağlı? Orada tutulanlar ne sıfatla burada tutuluyor?” diye sordu.
Yolsuzluk dosyaları konusundaki sorularına Mecliste cevap bulamadıkları ifade eden Solyalı, yolsuzluk dosyalarının bir türlü mahkemenin önüne gidemediğini söyledi, bunlara cevap beklediklerini ifade etti.
-Baybars
Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars, polis bütçesinin “öksüz evlat” muamelesi gördüğünü savundu.
Artan suçlarla ilgili, trafikle, toplum güvenliğiyle ilgili ne kadar kaynak ayrıldığını görmek istediğini belirten Baybars, bütçe hazırlanma tekniğinin değişmesi gerektiğini söyleyerek, “Bu bütçede hiçbir şey göremiyorum” dedi.
Baybars, özellikle aydınlatma sorunun yaşandığı ülkede devriyenin yeterli olmadığını savundu.
Baybars, İçişleri Bakanlığı döneminde özel güvenlikle ilgili tüzüklerin geçtiğini belirterek, son dönemde özel güvenlik çalışanlarına verilen eğitimlerle ilgili bilgi talep etti.
Baybars, poliste hukukçu olup olmadığını sorarak, polisin zanlının haklarını korumakla da yükümlü olduğunu belirtti, hizmet içi eğitim ve , hukukçulardan destek alınarak bu konuların temize çekilmesi gerektiğini söyledi.
Tutuk evleri konusunda polisin de rahatsız olduğunu ifade eden Baybars, “Polisin iyi niyetini görüyoruz ama bütçeye kaynak konmamışsa bu sorun” dedi.
-Şahali
Komite Başkan Vekili Erkut Şahali, polisin 718 kadro eksikliğiyle hizmet vermeye çalıştığını ifade ederek, polis ciddi insan kaynağına ihtiyacı olduğunu ifade etti.
Şahali, her düzeyde suçun önlenmesi gerektiğini ifade ederek, bu kaynakla bunun yapılmasının mümkün olmadığını söyledi.
Yakın koruma hizmetlerine kaç polisin görevlendirildiğini soran Şahali, kadrolarla ilgili değerlendirme yaptı.
Şahali, reçete soruşturma sürecine işaret ederek, polis nezaretlerinin bu konuyla gündeme geldiğini ifade etti.
-Şahiner
CTP Milletvekili Salahi Şahiner, artık dünyadaki suçların bir örneğinin ülkede olduğunu belirterek, suç örgütlerinin burada yapılanması olduğunu, polisin üzerinde aşırı bir yük olduğunu söyledi.
Toplumdaki tehlike ve riskin her geçen gün arttığını belirten Şahiner, ülkedeki huzursuzluğun büyük olduğunu
bütçenin polisin sıkıntısını çözmek için de yeterli olmadığını ifade etti.
-Beşerler
Polis Genel Müdürü 1’inci Yardımcısı Ahmet Beşerler, bütçeyle ilgili konuşmaların sonunda söz alarak milletvekillerinin sorularını yanıtladı ve bazı bilgiler paylaştı.
-"Son yıllardaki en gerçekçi bütçe"
Beşerler, polis bütçesinin son yıllarda hazırlanan en gerçekçi bütçe olduğunu söyleyerek, Maliye Bakanlığı yetkililerine teşekkür etti
Beşerler, polis kadrosunun 2 bin 718, mevcudun 2 bin 28, münhallerin 690, itfaiye kadrolarının 282, mevcudun 248, münhalin 34, sivil hizmet görevlerinde kadro sayısının 468, mevcudun 290, münhalin 178 olduğunu kaydetti.
2009’dan 2023 yılına kadar 15 yıllık sürede polis teşkilatına itfaiyeci ve polis olarak istihdam sayısının 928 olduğunu belirten Beşerler, aynı dönemde 862 kişinin emekliye ayrıldığını söyledi.
Beşerler, 15 yılda polis teşkilatının artan polis ve itfaiyeci sayısının 66 kişi olduğunu belirtti.
Trafik konusunda da konuşan Beşerler, trafik kazalarında en büyük payın bir ya da iki yıllık ehliyet sahibi gençlere ait olduğuna işaret ederek, “Şoför okullarında alınan eğitimle iyi şoför olunmuyor. Şoför okullarındaki eğitim şeklinin değiştirilmesi gerek. Ülkedeki trafiği iyi bir noktaya getirmek istiyorsak bu konuya el atmalıyız” dedi.
Beşerler, özellikle son dönemde alkollü sürücü sayısındaki artışa dikkat çekti.
-Kapılardan 6 milyon 781 bin giriş
Ülkeye yapılan giriş-çıkış işlemleriyle ilgili de bilgi veren Beşerler, bugüne kadar kara giriş kapılarından 6 Milyon 781 bin giriş işlemi yapıldığını, çıkış işlemleri de göz önünde bulundurulduğunda 13 milyon işlem yapıldığını söyledi.
Beşerler, Ercan Havaalanı ile deniz kapılarından da 1 Milyon 800 bin giriş işlemi, 1 Milyon 800 bin de çıkış işlemi yapıldığını kaydetti. Beşerler, sadece Ercan’dan, 1 Milyon 683 bin giriş işlemi, 1 Milyon 657 bin çıkış işlemi yapıldığını belirtti.
Deportlarla ilgili soruları da yanıtlayan Beşerler, 15 Kasım itibarıyla ülkeden deport edilen kişi sayısının bin 212 olduğunu söyledi.
Yıldız Öğrenci Yurdu konusunda da konuşan Beşerler, kadın ve çocuk mültecilerin daha iyi bir ortamda olması için buranın kullandığını, maliyetlerin Maliye Bakanlığı tarafından karşılandığını belirtti.
Beşerler, eski Meriç Karakolu’nun iyileştirilmesi, diğer karakollarda tutulması sıkıntılı olan kişilerin buraya sevk edilebilmesi için 20 milyonluk proje hazırlandığını ifade etti.
Polisin araç kadrosunun iyileştirilmesi gerektiğini belirten Beşerler, 10 yaşın bir aracın kullanımında sınır kabul edildiğini ancak polisin araçlarının yüzde 82’inin 10 yaşın üzerinde olduğunu söyledi.
-Soruşturmalar
Beşerler, muhalefet milletvekillerinin bazı soruşturmalarla ilgili sorularını da yanıtladı.
Reçete soruşturmasına değinen Beşerler, konunun eylül ayında Çalışma Bakanlığı tarafından polisin gündemine getirildiğini ve soruşturmanın başladığını anımsattı.
-Delilden sanığa...
Beşerler, bu sürede 17 doktor, 47 eczacı, 3 eczane çalışanı, 1 polis memuru ve 5 sivilin tutuklandığını söyleyerek, “Sanıktan delile değil, delilden sanığa gittik. 73 kişi aleyhine emare elde ettik, soruşturmayı başlattık. Mahkum olana kadar elbette herkes suçsuzdur ama delil ışığında gereğini yapmak da polisin görevidir. Elimizde emare olduğu sürece soruşturmayı sürdüreceğiz. Ekip 10 kişiydi. 20 kişiye çıkardık. Öngörü, bu soruşturmayı ocak ayının sonuna kadar tamamlamaktır. Dosyaları Hukuk Dairesi’ne göndereceğiz. Sonrası zaten bizim işimiz değil” dedi.
“Kelepçe” eleştirilerine yönelik, polislerin işlemleri, tutuklamaları talimata göre yaptığını ifade eden Beşerler, “Kimin ne şekilde nasıl tutuklanacağı talimatta belirlendi. Bu talimat polise kelepçe kullanma yetkisi de veriyor. Bu gibi görevler yasayla yapılamaz…” dedi.
1997-1998 yıllarından bu yana polis müdürlüklerinin ve karakolların yenilendiğini ifade eden Beşerler, buralarda hücrelerin bodrumda olmasının tasarlandığını ifade ederek, “Havalandırma ve tuvalet konuları bize sıkıntı yarattı” dedi.
Bu konudaki sorunları gidermek için atılan adımlara işaret eden Beşerler, ilçelerdeki polislerde yer alan hücreler için 755 bin TL harcama yaptıklarını ifade ederek, “Şu anki durum kötü değil…” dedi.
-"Polis yüzde 70'lik kadroyla çalışıyor"
Polisin yüzde 70’lik kadroyla çalıştığını, bundan doğan açık için görevlendirme yapmak zorunda kaldıklarını kaydeden Beşerler, yüzde 25 ek mesai kotasının polisi sıkıntıya düşürdüğünü ifade etti “bu konu kanayan yaramız” dedi.
Son yıllarda polise istihdam konusunda hükümetlerin yaklaşımlarını iyileştirdiğini ifade eden Beşerler, ilgili yasa önerisinin yürürlüğe girmesiyle 2024’te polis alabilecek kapasiteleri olduğunu ifade etti.
Beşerler, Özel Güvenlik Yasası’nın uygulanmasından İçişleri Bakanlığı’nın sorumlu olduğunu ifade ederek, polisin onaylanan kişilere eğitim verdiğini söyledi, şu anda polis okulunda 46 kişiye özel güvenlik eğitimi verildiğini kaydederek, “Üzerimize düşeni yapıyoruz” dedi.
Kadına yönelik şiddet konusunda özel şubeler olduğunu, şikayetlerin hemen değerlendirildiğini kaydeden Beşerler, kadınların güvenliği için hassasiyetle çalışıldığını belirtti.
Bir soru üzerine Beşerler, cumhurbaşkanı, başbakan, meclis başkanı ve emekli cumhurbaşkanlarıyla başbakanların yanında 77 polisin yakın koruma olarak görev yaptığını da söyledi.
2024’te motosikletli polis takımı oluşturma için projeleri olduğunu kaydeden Beşerler, pilot bölgenin Girne olacağını ifade etti.
Kıb-Tek ile ilgili Lefkoşa Polis Müdürlüğü Adli Şubede yürütülen bir soruşturma olduğunu, bunun Sayıştay raporuyla ilgili olduğunu belirten Beşerler, "jet dosyasıyla" ilgili soruşturmanın tamamlanmak üzere olduğunu, bununla ilgili birden fazla dosya olduğunu, bunların yakın zamanda Savcılığa iletileceğini kaydetti.
Kutlu Adalı cinayeti konusundaki soruyu yanıtlayan Beşerler, faili meçhul cinayet dosyasının hiçbir zaman kapatılmadığını, zaman aşımına uğramadığını, eğer bir şehadet varsa polisin bu konuda gereğini yapacağını belirtti.
Beşerler, “Benim göreve gelmemden sonra bir gelişme olmadı” diyerek konuyu araştıracağını ifade etti.
Beşerler’in konuşmasından sonra Polis Genel Müdürlüğü’nün bütçesi oy birliğiyle onaylandı.
Komite verilen aranın ardından Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’nı görüşmeye başladı.
