Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP), Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası’yla (El-sen) oluşturdukları ortak Enerji Komitesi’nde, ülke enerji arz güvenliği, Kıb-tek’in özerkleştirilmesi, kesintisiz, çevreci, kaliteli ve ucuz enerji üretimi için kısa, orta ve uzun vadede yaptıkları planlamayı kamuoyuyla paylaştı.
Çeler: İlk günden beri söylüyoruz, bu ülkeyi yönetmek için yola çıktık
Ortak basın açıklamasında çalışılan planı kamuoyuyla paylaşan Çeler, TDP’nin Genel Başkanlığı’na geldiği ilk günden bu yana, muhalefet değil ülkeyi yönetmeye aday olduklarını, bunun için çalışmalar yaptıklarını söylediğini hatırlatarak, bu çalışmanın da bunun bir örneği olduğunu belirtti.
Çeler, “Ülkenin enerji arz güvenliği, adeta ülkenin en büyük güvenlik sorunu haline gelmiştir. Yapılmayan yatırımlar, çıkarcı politikalar, kurumun sömürülmesi, partizanca istihdam alanı olarak kullanılması, vizyonsuzluk, yolsuzluk ve daha birçok siyasi hamle ile bugünkü durumuna getirilen Kıb-tek’i de ülkenin enerji arz güvenliğini de koruyabilmemizin ve yeniden yapılandırabilmemizin yolları var” dedi.
“4’lü hükümet döneminde, hep birlikte bir fırsatı kaçırdık”
TDP’nin de ortağı olduğu 4’lü hükümet dönemine işaret eden Çeler, o dönemde Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın kendilerinde olmamasına rağmen özeleştiri yapma ihtiyacı hissettiklerini ve ancak bu şekilde gelecek için adımlar atabilecek vizyonu oluşturabileceklerini kaydetti.
Çeler, “O dönem bizim adımıza da Ercan Hoşkara’nın bulunduğu Kıb-tek Yönetim Kurulu, yatırımların yapılması, doğal gaza geçiş, makinaların tamiratı gibi konuları hep gündeme getirdi ancak biz hükümet ortaklarımızla bunu değerlendirip ikna edene kadar hükümet bozuldu. O dönem bu fırsatı hep birlikte kaçırdık, bizden sonra gelenlerin ne yaptığı da ortadadır” dedi.
“Mucize yok, planlı, programlı, akılcı ve kamucu yaklaşımla proje üretmek var”
Hiçbir şeyin mucize olmadığını, planlı ve programlı şekilde, akılcı, profesyonel ve kamucu yaklaşımlarla Kıb-tek’in bugünkü durumunun kısa, orta ve uzun vadeli adımlarla iyileştirilebileceğini vurgulayan Çeler, TDP’de de bu vizyon ve cesaretin olduğunu kaydetti.
“Sosyal demokrat bir partinin enerji politikası demek; üretim maliyetleri yüksek olsa da bunu halka yansıtmamak adına gelir kaynaklarını doğru toplaması ve halk yararına bunu sübvanse edebilme yeteneği demektir. Bunun için de böyle bir hükümetin yani TDP’nin göreve gelmesi gerekiyor” diyen Çeler, El-sen’le birlikte oluşturdukları ortak Enerji Komitesi’nde hazırladıkları kısa, orta ve uzun vadeli enerji arz güvenliği planını şöyle açıkladı;
TDP-ELSEN ORTAK ENERJİ KOMİTESİ - ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİNİN GELECEĞİNİN PROJELENDİRİLMESİ HAKKINDAKİ KISA, ORTA VE UZUN VADELİ PLANI
1-KIB-TEK’İN ÖZERKLEŞTİRİLMESİ
A) Kıb-tek Özerklik Yasası’nın Meclis’ten geçirilerek yürürlüğe koyulması:
-Yıllardır tozlu raflarda bekletilen Özerklik Yasası’nın, eksikleri tespit edilerek revize edilmesi ve hemen ardından da Meclis’e getirilerek Genel Kurul’dan geçirilerek yürürlüğe koyulması.
B) Uzman Kıb-Tek yönetiminin oluşturulması:
-Kıb-tek Yönetim Kurulu’nun, siyasetten tamamen arındırılmış şekilde, herhangi bir siyasi parti ya da sendika dahli olmadan, enerji, ekonomi ve alanla ilgili paydaş mesleklerde uzmanlaşmış kişiler tarafından oluşturulması. Kurumun bu uzman kadronun yönetiminde olması.
-Dolayısıyla hükümetlerin ya da ilgili Bakanlıkların değişiminin bu özerk yapıya hiçbir etkisinin kalmamasının sağlanması.
-Kıb-tek Kıbrıs Türk Enerji Kurumu haline getirilmesi ve tüm enerji politikalarının buradan yönetilmesi.
2-KURUMU ÇIKAR GRUPLARINDAN UZAK TUTABİLECEK YAPININ OLUŞTURULMASI
A) Kıb-tek’in denetlenebilirliğinin ve kendi yatırımlarını yapabilmesinin sağlanması:
1- Kurumun bağımsız kuruluşlar ve Sayıştay da dahil olmak üzere belirlenen düzenli aralıklarla denetlenmesinin programlanması, denetleme sonucu çıkan raporların kamuoyuna sunulması. Rapor sonucunda herhangi bir zarara sebebiyet saptaması olması durumunda, yasalar nezdinde tüm adımlar hızlıca atılması.
2-Ayrıca bugüne kadar belirlenmiş ve raporlanmış tüm yolsuzlukların yasal sürecinin başlatılmasının, şüpheli bulunan süreçlerin de araştırılıp raporlanmasının sağlanması.
3-Yeni özerk yönetimin oluşturulması için ilgili meslek odalarından, mevcut Kıb-tek kadroları ve devlet üniversitelerinin ilgili bölümlerindeki öğretim görevlilerinden de yararlanılması. Bu kadronun ülkenin elektrik enerjisi alanında ihtiyaçlarını ve bunların nasıl karşılanacağına ilişkin kısa-orta-uzun vadeli enerji master planını hazırlanması.
4- Kurumda oluşturulacak uzman kadronun, yapılması gereken yatırımları belirlemesi, kararların gerekçeleri belirtilerek alınması ve bu yatırımların kamu yararına yapılması.
5-Sürdürülebilir, kesintisiz, çevreci ve sağlıklı bir enerji arz güvenliği için yatırımların hızlandırılması.
6- Çevre ve insan sağlığı açısından zararlı olan yakıt/işlem/makine gibi enstrümanların belirlenmesi ve bunların zararlarının tamamen ortadan kaldırılması için yapılması gereken çalışmaların belirlenerek, hızla başlatılması.
7-Kurumda kamu yararına yapılacak bu yatırımların bir devlet politikası haline getirilmesi ve sürekliliğinin sağlanması.
KISA VADE PLANLAMASI:
1. Eksik görülen üretim kapasitesi yatırımlarının belirlenerek süratle arz güvenliğinin sağlanması.
2. Alternatif enerji kullanım kapasitesinin kullanım olanaklarının iyileştirilerek tüm tüketicilerin bu kaynaklara eşit şekilde erişimi ile düşük maliyet ve maksimum fayda sağlanması.
3. Orta gerilim iletim hatları iyileştirilerek kesinti sürelerinin en aza indirgenmesi.
4. Sanayicinin ve üreticinin ihtiyaç duyduğu enerjinin, en düşük enerji üretim maliyeti üzerinden sağlanması.
5. Dar gelirlilerin korunması için enerji fiyatlarının tarifelendirilmesi.
ORTA VADE PLANLAMASI:
1. Arz güvenliğinin güçlendirilmesi için ön görülen kapasite artışını karşılayabilecek çevreci, ekonomik ve sürdürülebilir yatırım projelerinin belirlenerek hayata geçirilmesi.
2. Avrupa Birliği “LNG ve Nükleer Enerji”yi yeşil enerji olarak kabul etmiştir. Var olan üretim kaynaklarını Doğal Gaz santraline dönüştürülerek üretim santrallerinden kaynaklanan çevre kirliliğinin sonlandırılması.
3. Alternatif enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi için yatırımlar planlanması.
4. Enerji fiyatlarının düşürülmesi, kesintisiz ve temiz enerji için özerk yapının sürdürülebilir fizibil projeleri değerlendirerek uygulamaya alması.
UZUN VADE PLANLAMASI:
1. Uzman Kıb-tek yönetiminin enterkonnekte sistemin hayata geçirilmesi için projelendirme çalışmalarına başlaması.
2. Enterkonnekte projenin uygulanabilirliği, sisteme entegresi, verimliliği ve maliyeti kamu yararına olacak şekilde planlanması ve kamuoyuyla paylaşılması.
3. TC-KKTC Enterkonnekte bağlantı sadece Kıbrıs’ın kuzeyinin değil güneyin de enerji arz güvenliği ve uzlaşı müzakereleri açısından Kıbrıs Rum makamlarıyla iş birliğine gidilmesi, adanın tümünün yararına projelerin masaya yatırılması.