Yunanistan Savunma Bakanlığı, 25 Temmuz'da yaptığı açıklamada, Yunanistan'ın 3,5 milyar dolar karşılığında en az 20 adet F-35 satın almayı kabul ettiğini ve toplamda 8,6 milyar dolar değerinde bir anlaşmayla 40 adede kadar savaş uçağı opsiyonu bulunduğunu duyurdu. Yunanistan, 2028’den itibaren uçakları alamaya başlayacak.
Yunanistan, 20 adet F-35 alıyor
Yunanistan artık F-35 programına resmi olarak katılan 19. ülke ve Avrupa'da bunu yapan 12. ülke oldu. Aslında ülkenin F-35 programına katılımı daha erken olacaktı ancak mali kriz nedeniyle alımlar gecikti.
Anlaşma kapsamında 20 adet F-35A (CTOL) ve 20 adet de opsiyonlu satışa ek olarak en az 42 motorun yanı sıra elektronik harp ekipmanı, iletişim, eğitim ve lojistik destek de satın alınmış olunacak.
Yunanistan, bu satın alma ile birlikte özellikle hava kuvvetlerinde kapsamlı bir revizyona gidiyor. Ülke, F-16 Blok 52 ve Mirage 2000 ve Rafale'lerden oluşan filolarını güncelleyecek. F-16’ların çoğu F-16V (Viper) konfigürasyonuna yükseltilecek. Fransız uçakların bir kısmı da satılacak. Savunma Bakanı Nikos Dendias yaptığı açıklamada F-35'lerin “bölgemizde güçlü bir caydırıcı unsur” olacağını söyledi.
Lockheed yaptığı basın açıklamasında, 2030'lara kadar 10 Avrupa ülkesinin F-35 kullanacağını ve toplamda 600'den fazla uçağa sahip olacaklarını söyledi. Bununla birlikte halihazırda 1.000 adet F-35 dünya çapında operasyonel olarak konuşlandırılmış durumda.
Türkiye ve Yunanistan rekabeti
Yunanistan’ın F-35 alımı Türkiye ile Ege’de uzunca bir süredir devam eden anlaşmazlıklar için büyük önem taşıyor. Türkiye, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemleri satın almaktan vazgeçmeyi reddetmesinin ardından 2019'da programdan çıkarılmadan önce bu jetlerden en az 100 adet satın almayı planlıyordu.
Öte yandan S-400 tehdidinin yanı sıra Türkiye, savaş uçakları açısından da sayısal bir üstünlüğe sahip. Türk Hava Kuvvetleri F-35'leri almayabilir - her ne kadar ABD’nin bu konudaki pozisyonunun değişebileceğine dair işaretler olsa da – ancak milli muharip uçak KAAN, ANKA-3 ve Bayraktar Kızılelma dahil olmak üzere gelişmiş kabiliyetleri önümüzdeki yıllarda (2028 ve sonrası) devreye alacak.
Türkiye ayrıca Yunan Rafale'lerini dengeleyecek ancak F-35'in çok yönlü yetenekleriyle boy ölçüşemeyecek Eurofighter Typhoon'ları da satın almak istiyor. Türkiye ayrıca 40 adet son block F-16 satın alma ve mevcut 80 uçağını Viper seviyesine yükseltecek kitler için ABD ile anlaşma varmıştı. Çok çeşitli kalemleri içeren bu anlaşmanın üst sınırı 23 milyar dolardı. Ancak Türkiye’nin burada isteklerini düşürdüğü ve daha az alım yapacağı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD ziyareti sırasında gündeme gelmişti.
Öte yandan Yunanistan’ın 10 yıllık savunma programı dikkatli okunmalıdır. Yunanistan, modernize edilmiş F-16’lar, Rafale ve F-35’ler ile Ege ve Akdeniz’de her türlü görevlerde kullanılabilecek çok yönlü bir kabiliyete ulaşacak. Yunanistan Sağlık Bakanı Adonis Georgiadis'in "Türkiye havacılıkta sıfır. F-35'lerle Ankara'ya bir gece ansızın gelebiliriz." sözleri ülkenin bu kabiliyete ulaşacağını bilmesinden kaynaklanmakta.
Bu kabiliyet Türkiye ve çıkarları için bir risk oluştursa ve bir kuvvet çarpanı olarak masada yer etse de Türkiye, hem hava savunma sistemleri ve hem de deniz platformları ile baskın olmayı sürdürecektir. Fakat, Yunanistan’ın da bu açıkları kapatmaya çalıştığını belirtelim. Kısa ve öz şekilde Türkiye’nin F-35’in karşısına koyacağı bir platformu bulunmadığını bilmek gerek. Bu nedenle eğer mümkünse F-35 programına geri dönüş veya KAAN projesinde daha büyük yatırımların yapılması gerekebilir.
