Avrupa Birliği (AB) ile Polonya, "Birlik hukukunu ihlal" gerekçeli yıllar süren gerginliğin ardından, Varşova'daki yeni hükümetin taahhütleri neticesinde anlaşmaya vardı.
Belçika'nın başkenti Brüksel'de AB ülkelerinin Avrupa işlerinden sorumlu bakanlarını bir araya getiren toplantı sırasında, AB ve Polonya'nın “yeni bir dönemi” başlattığı duyuruldu.
Polonya Adalet Bakanı Adam Bodnar, AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Vera Jourova, AB Komisyonunun adaletten sorumlu üyesi Didier Reynders ve AB Konseyi Dönem Başkanı Belçika'nın Dışişleri Bakanı Hadja Lahbib, bakanların toplantısı sürerken basına açıklama yaptı.
Bodnar, ülkesinin AB'nin hukukun üstünlüğü konusundaki endişelerini sileceğinden emin olduğunu belirterek, toplantıda bir "eylem planı" sunduğunu söyledi.
Jourova, "Son 6 yıldır tehlikede olan yargının bağımsızlığını yeniden tesis edecek eylem planının gerçekçi bir plan olduğuna inanıyorum. Eylem planı şu anda 7'nci madde gereğince işletilen sürecin sonlandırılması yönünde atılmış bir adımdır ancak yapılması gereken çok iş var." dedi.
Reynders, toplantıda Bodnar'ın taahhütlerini dinleyen bakanlardan olumlu bir intiba edindiğini dile getirerek, "(Eylem planında) Adalet Bakanı ve başsavcı fonksiyonlarını birbirinden ayırmak ve daha sonra bir dizi yeni yasa getirmek gibi iyi adımlar mevcut. Ancak bundan öte, AB Adalet Divanı'nın ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin tüm kararlarının uygulanması gerek." diye konuştu.
Lahbib, Polonya Başbakanı Donald Tusk'ın Aralık 2023'te göreve gelmesinden kısa süre sonra AB ile ilişkileri düzeltme konusunda irade ortaya koyduğunu belirterek, ülkesinin dönem başkanlığı süresince taahhüt edilen reformların uygulanıp uygulanmayacağını temkinli biçimde denetleyeceklerini söyledi.
Süreç
AB, Polonya hükümetini 2019'daki yargı reformu çerçevesinde özellikle yargıçlara yönelik disiplin mekanizması kurmak, bu yolla yargıçları etki altında bırakmak ve yargının bağımsızlığına zarar vermekle suçluyordu.
AB Komisyonu, Polonya'ya karşı AB Adalet Divanı nezdinde dava açmış, mahkeme de 5 Haziran 2023'te Komisyonu haklı bularak, bu ülkenin AB hukukunu çiğnediğine karar vermişti.
Bunun üzerine Komisyon 8 Haziran 2023'te Polonya'nın AB Konseyinde oy hakkının elinden alınmasıyla sonuçlanabilecek "ihlal prosedürü" başlatmıştı.
Komisyon ayrıca Polonya'nın AB bütçesinden alacağı toplam yaklaşık 113 milyar avroluk fonu dondurmuştu.
