Sosyal güvenlik mevzuatına göre bazı rahatsızlıkları ya da engeli bulunan sigortalılar için erken emeklilik imkânı sunuluyor. Bu imkanlar, malulen emeklilik ve vergi indirimiyle emeklilik olarak iki grupta değerlendiriliyor. TBMM'ye sunulan yeni yasa ile bu konuda önemli değişiklikler yapılacak.
Engellilik oranı en az yüzde 40 olan sigortalılar, vergi indirimi ile erken emeklilik hakkından yararlanabiliyor. Bu durumda, yaş şartı aranmaksızın sigortalılık süresi ve prim gün sayıları dikkate alınıyor.
Sigortalılık Süresi: 15 ile 20 yıl arasında.
Prim Gün Sayısı: 3.600 ile 4.400 gün arasında değişiyor.
Süre ve prim gün sayısı, sigortalının işe giriş tarihi ve engellilik oranına göre belirleniyor.
BAĞ-KUR'LU SİGORTALILAR DA YARARLANABİLİYOR MU?
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur (4/B) sigortalıları da bu kapsama alındı. Engellilik oranına göre erken emeklilik şartları ise şu şekilde:
Yüzde 60 ve üzeri engellilik oranı: 15 yıl ve 3.960 gün
Yüzde 50-59 engellilik oranı: 16 yıl ve 4.320 gün
Yüzde 40-49 engellilik oranı: 18 yıl ve 4.680 gün
MEMURLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK ŞARTI
Kamuda çalışan memurlar, 1 Ekim 2008 sonrasında engellilik durumlarına göre erken emeklilik hakkından yararlanabiliyor. 1 Ekim 2008 öncesi işe başlayan memurlar için en az yüzde 40 engellilik raporu ve 5.400 prim gününe sahip olma şartı aranırken, 1 Ekim 2008 sonrasında işe başlayan memurlar için farklı şartlar geçerli.
YENİ YASANIN GETİRDİĞİ YENİLİKLER
2008 Öncesi ve Sonrası Farkların Kaldırılması: SSK'lı engelliler için, 2008 öncesi sigortalı olanların işlemlerinde vergi indirim belgeleri yerine, çalışma gücü kaybı oranı esas alınacak.
Süreçlerin Kısaltılması: Daha önce maliye sağlık kurulu kararı aranırken, yeni yasayla SGK sağlık kurulu kararı yeterli olacak.
Rapor Değişiklikleri: Sağlık sorunları tek tek değerlendirilmeyecek. Sigortalının yaptığı işle ilgili tamamen çalışma gücü kaybına bakılacak. Yüzde 40 engellilik şartı aranacak.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI
Prim Gün Sayısı: En az 1.800 gün (5 yıl).
Engellilik Oranı: Çalışma gücünü yüzde 60 ve üzerinde kaybeden sigortalılar malulen emeklilik hakkı kazanabiliyor. Malulen emekli olmak isteyenlerin SGK'ya başvurarak sağlık kurulu raporu alması ve bu raporun SGK sağlık kurulunca onaylanması gerekiyor.
HANGİ RAHATSIZLIKLAR MALULEN EMEKLİLİĞE DAHİL EDİLİYOR?
Güncellenen listeye göre malulen emekliliğe dahil edilen rahatsızlıklar şunlardır:
Kanser
Epilepsi
Parkinson
Beyin tümörü
Behçet hastalığı
Organ nakli
AIDS
Tüberküloz
Siroz
Zeka geriliği
Şizofreni
Bipolar bozukluk
MS hastalığı
Serebral felç
Uzuv kaybı
Demans
Görme kaybı
ENGELLİ VE MALULEN EMEKLİLİK ARASINDAKİ FARKLAR
Engellilik Oranı: Engelli emekliliği için en az yüzde 40, malulen emeklilik için ise yüzde 60 gerekiyor.
Engellilik Zamanı: Engelli emeklilikte, engelliliğin sigorta başlangıcından önce başlamış olması gerekiyor, ancak malulen emeklilikte rahatsızlık sigorta sonrası meydana gelmelidir.
Prim Şartı: Engelli emeklilikte işe giriş tarihine göre yıl ve prim şartı belirlenirken, malulen emeklilik için sadece 1.800 gün yeterlidir.
Çalışma Şartı: Engelli emekliler maaşlarını almaya devam ederek çalışabilirken, malulen emekli olanların maaşı çalışmaya başlamaları halinde kesilmektedir.
Yeni yasa tasarısının yürürlüğe girmesiyle, bu süreçlerin daha hızlı ve kolay bir şekilde işlemesi bekleniyor.
