Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkiler son dönemde normalleşme sürecine girerken, bu hafta iki ülke arasında Güney Ege’de kısa süreli bir gerginlik yaşandı. Yunan gemileri ve bir İtalyan bayraklı gemi, Girit ile GKRY arasındaki denizaltı kablo projesi kapsamında izinsiz bir şekilde Türk deniz yetki alanına girmeye çalıştı. Ankara, Atina’nın bu hamlesine bölgeye beş savaş gemisini konuşlandırarak cevap verdi. Böylece söz konusu gemilerin Türk deniz yetki alanlarına girişi engelledi.
TALEP YUNANİSTAN’DAN
Bölgede gerginlik tırmanırken, Yunanistan’dan tansiyonu düşürecek bir adım geldi. Yunan makamları kablo döşeme gemisinin faaliyetleri için Ankara’dan izin istedi. Tarihi nitelik taşıyan bu izin talebi, Yunanistan’ın 2019 yılında Türkiye’nin Libya ile yaptığı anlaşma gereğince belirlenen deniz yetki alanlarını kabul etmesi olarak yorumlandı. Atina’nın Türk deniz yetki alanlarına saygı duyan bu adımı, iki ülke arasında krizin tırmanmadan önlenmesini sağladı.
Konuya ilişkin değerlendirme yapan Milli Savunma Bakanlığı kaynakları, şu bilgileri verdi: “Yunanistan tarafından 21 Temmuz tarihinde İtalyan bayraklı R/V IEVOLI RELUME kablo döşeme gemisinin icra edeceği faaliyetlere ilişkin bir kısmı deniz yetki alanlarımıza giren seyir duyuruları yayınlanmıştır. Tarafımızdan derhal itiraz nitelikli seyir duyuruları yayınlanmış ve deniz yetki alanlarımıza giren bölgelerde çalışma yapılabilmesi için Türkiye Cumhuriyeti makamlarından izin alınması gerektiği bildirilmiştir.
Ege’de ‘IEVOLI RELUME’ adlı geminin çalışmaları için Türkiye’den izin alınınca kriz sona erdi.
İŞBİRLİĞİ TEŞEKKÜRÜ
22 Temmuz’da söz konusu gemi deniz yetki alanımıza girmemesi konusunda uyarılmış ve gemilerimiz tarafından engellenmiştir. Daha sonra yapılan koordinasyon neticesinde belirtilen koordinatlarda çalışma yapılmasına izin verilmiş ve Deniz Kuvvetlerimize ait gemiler refakatinde faaliyetini tamamlayarak kıta sahanlığımızdan ayrılmıştır. Bahse konu geminin faaliyetleri bölgede bulunan Deniz Kuvvetleri unsurlarımızca yakından takip edilmektedir. Deniz yetki alanlarımıza saygı duyan ve işbirliği yapan Yunan ve İtalyan makamlarına teşekkür ediyoruz.”
ULUSLARARASI HAKLARIMIZ
Diplomatik kaynaklar da “Son dönemde Yunan Sahil Güvenlik botlarının Ege Denizi’nde Türk balıkçılarına yönelik tacizleri, göçmenlere yönelik geri itmelerin artışı ve Kardak civarında Türk karasularını ihlal girişimleri kaygı verici bir görünüm arzediyor. Buna mukabil, sahada ve diplomatik mecralarda, Türkiye’nin uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarını müdafaa etmeyi sürdürüyoruz” dedi.
TRABLUS UÇUŞU KISALDI
Denizdeki gelişmeyle aynı zamana hava ulaşımında da bir gelişme denk geldi. Libya Havayolları, İstanbul-Trablus uçuşları için artık Yunanistan ve Malta hava sahasının kullanılmaya başlandığı duyurdu. Libya’da iç savaşla uzun yıllar önce Libya uçaklarına kapanan Avrupa hava sahasının kullanılmasıyla İstanbul-Trablus uçuşunun yaklaşık bir saat kısaldığı, 2.5 saate indiği belirtildi.
‘MAVİ VATAN’IN EGEMENLİĞİ
Türkiye ve Libya arasında 27 Kasım 2019’da imzalanan Deniz Yetki Alanlarını Sınırlandırma Anlaşması, 2020’de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından BM Şartı’nın 102. maddesi gereğince onaylandı. İki ülkenin de Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarını korumayı amaçlayan anlaşma ile Doğu Akdeniz’de hem Türkiye’nin hem de Libya’nın egemenlik hakları korunmuş oluyor.
